|
Olympia 1 | Olympia 2 | Olympia 3 | Olympia 4 | Olympia 5 | Olympia 6 | Olympia 7 | Olympia 9
Schatzhäuser (8)
Auf der Terrasse zwischen dem Nymphaeum und dem Stadion standen am Fuß des Kronoshügels, wie auf dem Plan von links nach rechts eingezeichnet, 12 Schatzhäuser griechischer Städte, fast alle in Form eines Antentempels. Auffällig ist, dass weder Athen, noch Korinth oder Sparta vertreten waren. Sie waren über eine Freitreppe von der Altis her zu erreichen. Die Zuordnung ist nicht sicher, weil Pausanias weniger Schatzhäuser verzeichnet, als sich Fundamente finden lassen.| Paus. 6,19,1: ἔστι δὲ λίθου πωρίνου κρηπὶς ἐν τῇ Ἄλτει πρὸς ἄρκτον τοῦ Ἡραίου, κατὰ νώτου δὲ αὐτῆς παρήκει τὸ Κρόνιον· ἐπὶ ταύτης τῆς κρηπῖδός εἰσιν οἱ θησαυροί, καθὰ δὴ καὶ ἐν Δελφοῖς Ἑλλήνων τινὲς ἐποίησαν τῷ Ἀπόλλωνι θησαυρούς. |
|
Modell im Museum von Olympia: Die Rekonstruktion der Schatzhausterrasse nach Dörpfeld (links: das Nymphaeum des Herodes Atticus, in der Mitte: das Metroon; rechts: das nördliche Ende der Echohalle mit dem Durchgang zum Stadion) |
I. |
Sikyon: Von diesem Schatzhaus, das ca. 470 v. Chr. errichtet wurde, sind die meisten Reste erhalten. (Anlass nach Pausanias: Stiftung des Tyrannen Myron, der 648 v. Chr. im Wagenrennen siegte. Allerdings passt dies nicht mit dem Baujahr zusammen). |
| Paus. 6,19,1f: ἔστι δὲ θησαυρὸς ἐν Ὀλυμπίᾳ Σικυωνίων καλούμενος, Μύρωνος δὲ ἀνάθημα τυραννήσαντος Σικυωνίων· (2) τοῦτον ᾠκοδόμησεν ὁ Μύρων νικήσας ἅρματι τὴν τρίτην καὶ τριακοστὴν Ὀλυμπιάδα. ἐν δὲ τῷ θησαυρῷ καὶ θαλάμους δύο ἐποίησε, τὸν μὲν Δώριον, τὸν δὲ ἐργασίας τῆς Ἰώνων. χαλκοῦ μὲν δὴ αὐτοὺς ἑώρων εἰργασμένους [...] |
II. |
Syrakus (Anlass: Gelon von Syrakus besiegte 480 v. Chr. bei Himera die Karthager). |
| Paus. 6,19,7: ἐφεξῆς δὲ τῷ Σικυωνίων ἐστὶν ὁ Καρχηδονίων θησαυρός, Ποθαίου τέχνη καὶ Ἀντιφίλου τε καὶ Μεγακλέους· ἀναθήματα δὲ ἐν αὐτῷ Ζεὺς μεγέθει μέγας καὶ θώρακες λινοῖ τρεῖς ἀριθμόν, Γέλωνος δὲ ἀνάθημα καὶ Συρακοσίων Φοίνικας ἤτοι τριήρεσιν ἢ καὶ πεζῇ μάχῃ κρατησάντων. |
III. |
Epidamnos (Nordgriechenland) |
| Paus. 6,19, 8: ὁ δὲ τρίτος τῶν θησαυρῶν καὶ ὁ τέταρτος ἀνάθημά ἐστιν Ἐπιδαμνίων [...]. |
IV. |
Byzanz (die einzige Stadt aus dem Osten, während sonst in Olympia die Städte aus Großgriechenland überwogen) |
V. |
Sybaris (Unteritalien) |
| Paus. 6,19, 9: ᾠκοδόμησαν δὲ καὶ Συβαρῖται θησαυρὸν ἐχόμενον τοῦ Βυζαντίων· ὁπόσοι δὲ περὶ Ἰταλίας καὶ πόλεων ἐπολυπραγμόνησαν τῶν ἐν αὐτῇ, Λουπίας φασὶ κειμένην Βρεντεσίου τε μεταξὺ καὶ Ὑ δροῦντος μεταβεβληκέναι τὸ ὄνομα, Σύβαριν οὖσαν τὸ ἀρχαῖον· ὁ δὲ ὅρμος ταῖς ναυσὶ χειροποίητος καὶ Ἀδριανοῦ βασιλέως ἐστὶν ἔργον. |
VI. |
Kyrene (Nordafrika) |
| Paus. 6,19, 10: πρὸς δὲ τῷ Συβαριτῶν Λιβύων ἐστὶ τῶν ἐν Κυρήνῃ θησαυρός· κεῖνται δὲ βασιλεῖς ἐν αὐτῷ Ῥωμαίων. |
VII. |
(nicht zugeordnet) |
VIII. |
|
| Wegen der geringen Größe hat Dörpfeld angenommen, es handele sich um einen Altar der Rhea. Dies ist umstritten. |
IX. |
Selinunt (Sizilien) |
| Paus. 6,19, 10: Σικελιώτας δὲ Σελινουντίους ἀνέστησαν μὲν Καρχηδόνιοι πολέμῳ· πρὶν δὲ ἢ τὴν συμφορὰν γενέσθαι σφίσι, θησαυρὸν τῷ ἐν Ὀλυμπίᾳ Διὶ ἐποίησαν. Διόνυσος δέ ἐστιν ἐνταῦθα πρόσωπον καὶ ἄκρους πόδας καὶ τὰς χεῖρας ἐλέφαντος εἰργασμένος. |
X. |
Metapont (Unteritalien) |
| Paus. 6,19, 11: ἐν δὲ τῷ Μεταποντίνων θησαυρῷ -- προσεχὴς γὰρ τῷ Σελινουντίων ἐστὶν οὗτος -- ἐν τούτῳ πεποιημένος ἐστὶν Ἐνδυμίων· πλὴν δὲ ἐσθῆτός ἐστι τὰ λοιπὰ καὶ τῷ Ἐνδυμίωνι ἐλέφαντος. Μεταποντίνους δὲ ἥτις μὲν ἐπέλαβεν ἀπολέσθαι πρόφασις, οὐκ οἶδα· ἐπ' ἐμοῦ δὲ ὅτι μὴ θέατρον καὶ περίβολοι τείχους ἄλλο ἐλείπετο οὐδὲν Μεταποντίου. |
XI. |
Megara (Anlass: Megara erringt einen Sieg über Korinth. Die Zuordnung ist durch die Inschrift auf dem Achitrav gesichert). |
 Paus.
6,19, 12ff: Μεγαρεῖς
δὲ οἱ πρὸς τῇ Ἀττικῇ θησαυρόν
τε ᾠκοδομήσαντο
καὶ ἀναθήματα
ἀνέθεσαν ἐς
τὸν θησαυρὸν
κέδρου ζῴδια
χρυσῷ
διηνθισμένα,
τὴν πρὸς Ἀχελῷον
Ἡρακλέους
μάχην· Ζεὺς
δὲ ἐνταῦθα
καὶ ἡ Δηιάνειρα
καὶ Ἀχελῷος
καὶ Ἡρακλῆς
ἐστιν, Ἄρης
τε τῷ Ἀχελῴῳ
βοηθῶν.
εἱστήκει δὲ
καὶ Ἀθηνᾶς
ἄγαλμα ἅτε οὖσα
τῷ Ἡρακλεῖ
σύμμαχος·
αὕτη παρὰ τὰς Ἑσπερίδας
ἀνάκειται
νῦν τὰς ἐν τῷ Ἡραίῳ. (13) τοῦ
θησαυροῦ δὲ ἐπείργασται
τῷ ἀετῷ ὁ
γιγάντων καὶ
θεῶν πόλεμος·
ἀνάκειται δὲ
καὶ ἀσπὶς
ὑπὲρ τοῦ
ἀετοῦ, τοὺς Μεγαρέας
ἀπὸ
Κορινθίων ἀναθεῖναι
τὸν θησαυρὸν
λέγουσα. ταύτην
Μεγαρεῦσιν
ἡγοῦμαι τὴν
νίκην Ἀθήνῃσιν
ἄρχοντος γενέσθαι
Φόρβαντος,
ἄρχοντος δὲ
διὰ τοῦ αὑτοῦ
βίου παντός·
ἐνιαύσιαι
γὰρ οὐκ ἦσάν
πω τότε Ἀθηναίοις
αἱ ἀρχαί, οὐ
μὴν οὐδὲ ὑπὸ Ἠλείων ἀνεγράφοντό
πω τηνικαῦτα
αἱ Ὀλυμπιάδες.
(14) λέγονται
δὲ καὶ Ἀργεῖοι
μετασχεῖν
πρὸς τοὺς
Κορινθίους Μεγαρεῦσι
τοῦ ἔργου. τὸν
δὲ ἐν Ὀλυμπίᾳ
θησαυρὸν ἔτεσιν
ὕστερον τῆς
μάχης ἐποίησαν
οἱ Μεγαρεῖς· |
XII. |
Gela (Sizilien): besonders groß (11 m x 13,20 m), 570 v. Chr. errichtet und somit eines der ältesten Schatzhäuser. |
| Paus. 6,19, 15: τελευταῖος δὲ τῶν θησαυρῶν πρὸς αὐτῷ μέν ἐστιν ἤδη τῷ σταδίῳ, Γελῴων δὲ ἀνάθημα τόν τε θησαυρὸν καὶ τὰ ἀγάλματα εἶναι τὰ ἐν αὐτῷ λέγει τὸ ἐπίγραμμα· οὐ μέντοι ἀνακείμενά γε ἔτι ἀγάλματά ἐστιν. |
| Die Zanes: Zwischen dem Metroon und dem Stadion sind am Fuß der Schatzhausterrasse die Säulenbasen von Zeusfiguren erhalten die die Athleten zur Strafe für Regelverstöße stiften mussten (Seit 388 v. Chr.). Paus. 5, 21,2: ἰόντι γὰρ ἐπὶ τὸ στάδιον τὴν ὁδὸν τὴν ἀπὸ τοῦ Μητρῴου, ἔστιν ἐν ἀριστερᾷ κατὰ τὸ πέρας τοῦ ὄρους τοῦ Κρονίου λίθου τε πρὸς αὐτῷ τῷ ὄρει κρηπὶς καὶ ἀναβασμοὶ δι' αὐτῆς· πρὸς δὲ τῇ κρηπῖδι ἀγάλματα Διὸς ἀνάκειται χαλκᾶ. ταῦτα ἐποιήθη μὲν ἀπὸ χρημάτων ἐπιβληθείσης ἀθληταῖς ζημίας ὑβρίσασιν ἐς τὸν ἀγῶνα, καλοῦνται δὲ ὑπὸ τῶν ἐπιχωρίων Ζᾶνες. |
