| | regula, ad quam omnia iudicia diriguntur | rēgula, ad quam omnia ūdicia dīriguntur | ein Grundsatz, an dem sich alle Urteile orientieren | | | |
| | minus quam perfectum | minus quam perfectum | Imperfekt (sc. tempus) | | | |
| | plus quam perfectum | plūs quam perfectum | Plusquamperfekt (sc. tempus) | | | |
| | exprimere non possum, quam eloquens | exprimere nōn possum, quam ēloquēns | unbeschreiblich beredt | | | |
| | supra quam cogitari potest | suprā quam cōgitārī potest | undenkbar | | | |
| | supra quam narrari potest | suprā quam nārrārī potest | unbeschreiblich | | | |
| | supra quam narrari potest eloquens | suprā quam nārrārī potest ēloquēns | unbeschreiblich beredt | | | |
| | supra quam ut describi facile possit eloquens | suprā quam ut dēscrībī facile possit ēloquēns | unbeschreiblich beredt | | | |
| | qui, quae, quod | cuius (quoius) | cui (quoi) | quem, quam, quod | quo, qua, quo | qui, quae, quae | quorum, quarum, quorum | quibus | quos, quas, quae | quibus | quī, quae, quod | cuius (quoius) | cui (quoi) | quem, quam, quod | quō, quā, quō | quī, quae, quae | quōrum, quārum, quōrum | quibus | quōs, quās, quae | quibus | der, die, das (relativ) | | | |
| | | | irgend ein, eine, ein (indefinit) | | | |
| | | | irgend einer, eine, etwas (indefinit) | | | |
| | | | was für ein (interrogativ) | | | |
| | | | welcher, welche, welches (relativ, interrogativ) | | | |
| | antequam (ante ... quam ...) | antequam (ante ... quam ...) | bevor | | | |
| | | | ehe | | | |
| | | | eher... als... | | | |
| | priusquam (prius ... quam ...) | priusquam (prius ... quam ...) | ehe | | | |
| | | | lieber ... als | | | |
| | priusquam (prius ... quam ...) | priusquam (prius ... quam ...) | bevor | | | |
| | | | eher ... als ... | | | |
| | quam si | quam sī | = tamquam si - gleich als ob | | | |
| | | | = tamquam si - gleich als wenn | | | |
| | quam maturrime | quam mātūrrimē | möglichst früh | | | |
| | | | so früh wie möglich | | | |
| | quam maturrime fieri potest | quam mātūrrimē fierī potest | möglichst früh | | | |
| | | | so früh wie möglich | | | |
| | citius quam | citius quam | eher alsrather than | | | |
| | | | leichter als | | | |
| | | | vielmehr als | | | |
| | non tam ... quam ... | nōn tam... quam ... | nicht sowohl ... als (vielmehr)... | | | |
| | quam ... tam ... (+ Kompar.) | quam ... tam ... (+ Kompar.) | je... desto... (+ Kompar.) | | | |
| | quam plurimum | quam plūrimum | möglichst viel (im lat. Sprachkurs) | | | |
| | quam maximis itineribus (possum) | quam māximīs itineribus (possum) | in möglichst großen Eilmärschen | | | |
| | | | so schnell ich kann | | | |
| | ad quam horam me abduces? | ad quam hōram mē abdūcēs? | zu welcher Uhrzeit willst du mich abholen? | | | |
| | in ea victoria plus erat clementiae quam crudelitatis | in eā victōriā plūs erat clēmentiae quam crūdēlitātis | in diesem Sieg kam mehr Nachsicht als Grausamkeit zur Geltung | | | |
| | in meliore quam antea condicione sum | in meliōre quam anteā condiciōne sum | befinde mich in einer besseren Lage | | | |
| | | | es geht mir besser | | | |
| | | | habe meine Lage verbessert | | | |
| | levior quam pluma | levior quam plūma | leichter als eine Feder | | | |
| | meliore quam antea condicione utor | meliōre quam anteā condiciōne ūtor | befinde mich in einer besseren Lage | | | |
| | | | es geht mir besser | | | |
| | | | habe meine Lage verbessert | | | |
| | non pluris sumus quam bulla | nōn plūris sumus quam bulla | wir sind nicht mehr wert als eine Blase | | | |
| | | | wir sind weiter nichts als Wasserblasen | | | |
| | non plus aurum tibi committo quam monedulae | nōn plūs aurum tibi committō quam monēdulae | vertraue dir nicht mehr Gold an als einer Dohle (sprichwörtl.) | | | |
| | non tam armis institutus quam palaestra | nōn tam armīs īnstitūtus quam palaestrā | nicht so sehr in der Gerichtspraxis als in der Rednerschule gebildet | | | |
| | nulla in amicitiis pestis maior quam adulatio, blanditia, assentatio | nūlla in amīcitiīs pestis maior quam adūlātiō, blanditia, assentātiō | es gibt in der Freundschaft kein gößeres Verderben als Kriecherei, Schmeichelei, Liebdienerei | | | |
| | prius iungentur capreae lupis, quam ... | prius iungentur capreae lupīs, quam... | eher werden sich die Rehe mit den Wölfen zusammentun als... (sprichwörtl.) | | | |
| | | | eher wird das Unmögliche möglich, als ... (sprichwörtl.) | | | |
| | quam rem in superbiam verto | aliquid in crīmen vertō | die Schuld dafür schiebe ich auf den Hochmutblame it on arrogance | | | |
| | quod non facilius erit quam quadratura circuli | quod nōn facilius erit quam quadrātūra circulī | das wird nichts Geringeres werden als die Quadratur des Kreises | | | |
| | vita, quam adhuc vixi | vīta, quam adhūc vīxī | meine bisherige Lebensweisemy previous way of life, my way of life so far, | | | |
| | amplius sunt (quam) viginti anni | amplius sunt (quam) vīgintī annī | es sind mehr als zwanzig Jahre herit is more than twenty years ago | | | |
| | ex plus quam quinque annis | ex plūs quam quīnque annīs | seit mehr als fünf Jahren | | | |
| | ingenium, quod, quam exiguum sit, sentio | ingenium, quod, quam exiguum sit, sentiō | mein Talent, dessen Geringfügikeit ich mir wohl bewusst bin (Stil: Phaseologische Ersetzung eines dt. Substantivs durch AcI od. Ind. Frage) | | | |
| | mīrāculō magis quam metū | mīrāculō magis quam metū | mehr aus Neugierde als aus Furcht | | | |
| | non ovum tam simile ovo, quam hic illi est | nōn ōvum tam simile ōvō, quam hic illī est | er ist ihm ähnlich wie ein Ei dem andern | | | |
| | | | er ähnelt ihm wie ein Ei dem andern | | | |
| | non plus quam binoctium absum | nōn plūs quam binoctium absum | bin nicht länger als zwei Nächte weg | | | |
| | pabulo magis quam arvo studeo | pābulō magis quam arvō studeō | bemühe mich mehr um Heu als um Getreide | | | |
| | canis timidus vehementius latrat quam mordet | canis timidus vehementius lātrat quam mordet | ein ängstlicher Hund bellt schrecklicher als er beißta frightened dog barks more terribly than it bites | | | |
| | tam facile homines occidit quam canis adsidit | tam facile hominēs occīdit quam canis adsīdit | so leicht hat er Menschen umgebracht, wie ein Hund das Bein hebtkill people as easily as a dog can lift its leg | | | |
| | tam facile homines occidit quam canis excidit | tam facile hominēs occīdit quam canis excidit | so leicht hat er Menschen umgebracht, wie ein Pasch fällt | | | |
| | id mihi maiori offensioni quam delectationi est | id mihi māiorī offēnsiōnī quam dēlectātiōnī est | dies kränkt mich mehr, als dass es mich erfreut | | | |
| | | | dies macht auf mich eher einen üblen als guten Eindruck | | | |
| | in amicitia nulla pestis est maior quam adulatio | in amīcitiā nūlla pestis est māior quam adūlātiō | in der Freundschaft ist Schmeichelei das größte Verderben (sprichwörtl.) | | | |
| | non tam tuo quam rei publicae nomine | nōn tam tuō quam reī pūblicae nōmine | weniger deinetwegen als um des Staates willen | | | |
| | remuneror aliquem quam simillimo munere | remūneror aliquem quam simillimō mūnere | mache jdm. ein ganz gleiches Gegengeschenk | | | |
| | timori magis quam religioni consulo | timōrī magis quam religiōnī cōnsulō | denke mehr an die Furcht als an den Diensteidthink more of fear than of the oath of service | | | |
| | illa civitas, quam Plato finxit | illa cīvitās, quam Platō fīnxit | der (fiktive) Idealstaat Platons | | | |
| | procella celeritate plus quam ducentorum chiliometrorum horalium saevit | procella celeritāte plūs quam ducentōrum chīliometrōrum hōrālium saevit | der Sturm tobt mit einer Geschwindigkeit von mehr als 200 km/h | | | |
| | scientia, quae est remota ab iustitia, calliditas potius quam sapientia appellanda est | scientia, quae est remōta ab iūstitiā, calliditās potius quam sapientia appellanda est | Wissen ohne Ferechtigkeit ist mehr Schlauheit als Weisheit zu nennen | | | |
| | unus homo pluris quam cuncta civitas fuit | ūnus homō plūris quam cūncta cīvitās fuit | der eine Mann wog mehr als der ganze Staat | | | |
| | agmina potius, quam acies pugnant | agmina potius, quam aciēs pūgnant | sie kämpfen mehr in Marschkolonnen als in Schlachtlinienfight more in marching columns than in battle lines | | | |
| | pridie quam Athenas veni | prīdiē quam Athēnās vēnī | am Tag vor meiner Ankunft in Athen | | | |
| | homo, cuius pluris est unguis quam tu totus es | homō, cuius plūris est unguis quam tū tōtus es | ein Mann, dessen Fingernagel mehr wert ist, als du mit Haut und Haar | | | |
| | aedilis est amplius quam privatus | aedīlis est amplius quam privātus | Ädil ist mehr als PrivatmannAedile is more than a private citizen | | | |
| | quam in partem | quam in partem | wohin | | | |
| | accipere quam facere praestat iniuriam | accipere quam facere praestat iniūriam | es ist besser Unrecht zu erleiden als zu tun | | | |
| | maiora quam pro viribus agito | māiōra quam prō vīribus agitō | überschätze meine Kräfteoverestimate one's strength | | | |
| | praestat aliquid superesse quam deesse | praestat aliquid superesse quam deesse | besser etwa zu viel als zu wenig | | | |
| | ultra quam aestimari potest | ultrā quam aestimārī potest | über jeden Begriff (hinaus) | | | |
| | quam diem non procul auguror esse | quam diem nōn procul auguror esse | prophezeie, dass dieser Tag nicht fern ist | | | |
| | permixti magis quam electi | permīxtī magis quam ēlēctī | mehr zusammengewürfelt als ausgewählt | | | |
| | quam id mihi sit utile, aliorum exempla commonent | quam id mihi sit ūtile, aliōrum exempla commonent | wie nützlich dies für mich ist, beweisen anderer Beispiele | | | |
| | cetera quam paucissimis absolvam | cētera quam paucissimīs absolvam | den Rest will ich möglichst kurz abtunwant to dismiss the rest as briefly as possible | | | |
| | plus dico, quam patitur veritas | plūs dīcō, quam patitur vēritās | übertreibe | | | |
| | plus repono in duce quam in exercitu | plūs repōnō in duce quam in exercitū | lege mehr Gewicht auf den Führer als auf das Heer | | | |
| | quam spem, quam opem, aut consili quid capessam? | quam spem, quam opem, aut cōnsilī quid capessam? | welche Hoffnung soll ich fassen, welche Hilfe ergreifen, oder welchen Plan angehen? | | | |
| | te plus intellegere quam me arbitror | tē plūs intellegere arbitror quam mē | traue dir mehr Einsicht zu als mirtrust someone with more insight than me | | | |
| | tempus maturius quam res me deseret | tempus mātūrius quam rēs mē dēsereret | die Zeit wird mir eher ausgehen als der StoffI'll run out of time before the stuff | | | |
| | vendo quam optume | vēndō quam optumē | verkaufe möglichst teuersell as expensive as possible | | | |
| | ante aliquid praeterlabitur, quam perceptum est | ante aliquid praeterlābitur, quam perceptum est | etwas entschlüpft, bevor es eingefangen istsomething escapes before it is captured | | | |
| | copiam, quam potui, persecutus sum | cōpiam, quam potuī, persecūtus sum | habe den mir zu Gebote stehenden Stoff erschöpfthave exhausted the available material, have exhausted the material at hand | | | |
| | tardius veniam quam decet | tardius veniam quam decet | werde später kommen als sich gehört | | | |
| | | | werde ungehörig spät kommen | | | |
| | fortuna, plus quam capio | fortūna, plūs quam capiō | ein Schicksal, das über mein Fassungsvermögen hinausgeht | | | |
| | illi omnia malo quam mihi | illī omnia mālō quam mihi | jenem gönne ich alles lieber als mir | | | |
| | rem supra fero quam fieri potest | rem suprā ferō quam fierī potest | steigere die Sache über die Grenzen des Möglichen | | | |
| | tam facile vinces, quam pirum volpes comest | tam facile vincēs, quam pirum volpēs comēst | so schnell wirst du siegen, wie ein Fuchs eine Birne frisstto win as quickly as a fox eats a pear (sprichwörtl.) | | | |
| | te quam primum per videre velim | te quam prīmum per vidēre velim | würde dich gern möglichst bald sehen | | | |
| | alienis blandior sum quam meis | aliēnīs blandior sum quam meīs | gegen Fremde bin ich zuvorkommender als gegen meine Leutebe more courteous to strangers than to his people | | | |
| | amplius alicui impono quam ferre possit | amplius alicuī impōnō quam ferre possit | erlege jdm. eine größere Last auf als er tragen kannputting a greater burden on someone than they can bear | | | |
| | haec speciosiora sunt quam veriora | haec speciōsiōra sunt quam vēriōra | dies ist mehr blendend als wahr | | | |
| | maior (quam) octo annos natus | māior (quam) octō annōs nātus | älter als acht Jahre | | | |
| | minor (quam) octo annos natus | minor (quam) octō annōs nātus | jünger als acht Jahre | | | |
| | | | noch nicht acht Jahre alt | | | |
| | mirum est quam | mirum est quam | es ist auffallend, wie (dass) (+ Konj.) | | | |
| | | | es ist verwunderlich, wie (dass) (+ Konj.) | | | |
| | | | es ist wunderbar, wie (dass) (+ Konj.) | | | |
| | mirum quam | mīrum quam | außerordentlich (= θαυμαστον οἷον) | | | |
| | | | erstaunlich (= θαυμαστον οἷον) | | | |
| | | | zum Verwundern (= θαυμαστον οἷον) | | | |
| | nihil antiquius (prius) habeo, quam ut ... | nihil antīquius (prius) habeō, quam ut... | lasse mir nicht mehr angelegen sein, als dass... | | | |
| | nihil antiquius habeo, quam ut ... | nihil antīquius habeō, quam ut... | nichts ist mir wichtiger, als dass... | | | |
| | nihil est mihi antiquius, quam ut ... | nihil est mihi antīquius, quam ut ... | nichts ist mir wichtiger, als dass ... | | | |
| | nihil mihi antiquius (potius) est, quam ut ... | nihil mihi antīquius (potius) est, quam ut... | lasse mir nicht mehr angelegen sein, als dass... | | | |
| | nihil mihi longius est, quam ut ... (quam dum ...) | nihil mihi longius est, quam ut ... (quam dum ...) | ich kann die Zeit nicht erwarten, bis... | | | |
| | nihil mihi longius videtur, quam ut ... (quam dum ...) | nihil mihi longius vidētur, quam ut... (quam dum...) | ich kann die Zeit nicht erwarten, bis... | | | |
| | non longius mihi est (videtur), quam ut (dum) | nōn longius mihi est (vidētur), quam ut (dum) | ich kann es nicht erwarten, daß ich (bis daß ich) | | | |
| | | | mir dauert nichts länger, als dass (als bis) | | | |
| | nulli cognitius quam mihi | nūllī cōgnitius quam mihi | keinem besser bekannt als mir | | | |
| | numquam cerritior fuit, quam in hoc negotio | numquam cerrītior fuit, quam in hōc negōtiō | niemals war erverrückter als bei diesem Geschäft | | | |
| | paucis carior fides quam pecunia est | paucīs cārior fidēs quam pecūnia est | nur wenigen ist Treue mehr wert als Geld | | | |
| | plures quam novem | plūrēs quam novem | mehr als neun | | | |
| | servire magis quam imperare paratus sum | servīre magis quam imperāre parātus sum | bin mehr bereit zu dienen als zu herrschen (+ inf.) | | | |
| | non minus vehemens orator quam bellator fuit | nōn minus vehemēns ōrātor quam bellātor fuit | er war ein ebenso gewaltiger Redner wie Kämpfer | | | |
| | poena citerior quam scelus | poena citerior quam scelus | eine Strafe geringer als das Verbrechen | | | |
| | alius atque (ac, quam, et) | alius atque (ac, quam, et) | ein anderer als | | | |
| | nihil aliud quam | nihil aliud quam (im negativen Satz) | nichts anderes als | | | |
| | nihil aliud quam bellum parat | nihil aliud quam bellum parat | er rüstet einzig und allein zum Krieg | | | |
| | quam cito alium fecisti me | quam citō alium fēcistī mē | wie schnell hast du mich umgekrempelt! | | | |
| | | | wie schnell hast du mich umgewandelt! | | | |
| | par quam | pār quam | derselbe wie | | | |
| | plus quam civilia agito | plūs quam cīvīlia agitō | will zu hoch hinaus | | | |
| | plus quam civiliter | plūs quam cīvīliter | härter als seine Leutseligkeit erwarten ließ | | | |
| | quam humilem te accipio | quam humilem tē accipiō | in welchem Zustande der Erniedrigung treffe ich dich an | | | |
| | metuens magis quam metuendus | metuēns magis quam metuendus | mehr furchtsam als furchtbar | | | |
| | ante tertium annum ... quam ... | ante tertium annum ... quam ... | drei Jahre bevor ...three years before | | | |
| | tertium ante annum ... quam ... | tertium ante annum ... quam ... | drei Jahre bevor ...three years before , , , | | | |
| | Henna, quam circa luci sunt plurimi | Henna, quam circā lūcī sunt plūrimī | Henna, in dessen Umkreis sehr viele Haine liegen | | | |
| | quam ob causam | quam ob causam | deshalb | | | |
| | | | deswegen | | | |
| | quam ob rem | quam ob rem | deshalb | | | |
| | | | deswegen | | | |
| | anno ante, quam mortuus est | annō ante, quam mortuus est | ein Jahr vor seinem Todone year before his death | | | |
| | extra quam si | extrā quam sī | ausgenommen wenn | | | |
| | | | außer wenn | | | |
| | haud perinde quam | haud perinde quam | nicht sowohl, als vielmehr | | | |
| | pridie quam ... | prīdiē quam ... | bevor ... | | | |
| | | | früher als ... | | | |
| | protenus quam | prōtenus quam | sobald als | | | |
| | | | sogleich nachdem | | | |
| | non (haud) aliter quam (ac) si | nōn (haud) aliter quam (ac) sī | nicht anders als wenn | | | |
| | non alias quam | nōn aliās quam | aus keiner andern Ursache als | | | |
| | | | in keinem anderen Fall als | | | |
| | | | nicht anders als | | | |
| | | | unter keiner andern Bedingung als | | | |
| | non alibi quam | nōn alibī quam | nirgends sonst als | | | |
| | plebs nusquam alio nata est quam ad serviendum | plēbs nusquam aliō nāta est quam ad serviendum | die Volksmasse ist zu nichts anderem geboren als zum Dienen | | | |
| | tribus annis ante quam ... | tribus annīs ante quam ... | drei Jahre bevor ..., , | | | |
| | tribus ante annis quam ... | tribus ante annīs ... quam ... | drei Jahre bevor ..., , | | | |
| | commodius quam tu vivo | commodius quam tū vīvō | lebe ungestörter als du | | | |
| | melius ultra quam citra stat oratio | melius ultrā quam citrā stat ōrātiō | eine Rede sagt besser mehr als weniger | | | |
| | non tam cito ... quam ... | non tam citō ... quam ... | nicht so sehr ... als ... | | | |
| | tempus me citius deficiet quam oratio | tempus mē citius dēficiet quam ōrātiō | die Zeit wird mir eher ausgehen als der RedestoffI'll run out of time before I'm through talking | | | |
| | mire quam | mīrē quam | du glaubst nicht, wie... (= θαυμαστῶς ὡς) | | | |
| | | | es ist erstaunlich, wie... (= θαυμαστῶς ὡς) | | | |
| | nihil minus quam (atqe, ac) | nihil minus quam (atqe, ac) | alles andere mehr als | | | |
| | | | am allerwenigsten | | | |
| | non magis ... quam | nōn magis... quam | ebenso wie | | | |
| | non magis ... quam ... | nōn magis... quam... | nicht nur... sondern auch... | | | |
| | quam maxime (maxume) | quam māximē (māxumē) | höchst | | | |
| | | | möglichst viel | | | |
| | | | so sehr wie möglich | | | |
| | | | so viel wie möglich | | | |
| | quam minime multa | quam minimē multa | möglichst wenig | | | |
| | quam potest maxime (maxume) | quam potest māximē (māxumē) | höchst quam poterat, poterit, ...) | | | |
| | | | möglichst quam poterat, poterit, ...) | | | |
| | | | so sehr wie möglich quam poterat, poterit, ...) | | | |
| | oppido quam | oppidō quam | ungemein | | | |
| | | | überaus | | | |
| | oppido quam breve intervallum | oppidō quam breve intervallum | ein ungemein kurzer Abstand | | | |
| | ad vesperum pridie quam excessit e vita | ad vesperum prīdiē quam excessit ē vītā | am Vorabend seines Todes | | | |
| | plus facio quam pollicitus sum | plūs faciō quam pollicitus sum | leiste mehr als ich versprochen habe | | | |
| | praequam ... (= prae quam ...) | praequam ... (= prae quam ...) | im Vergleich mit dem, dss ... | | | |
| | quam plurime | quam plūrimē | möglichst viel | | | |
| | | | so viel als möglich | | | |
| | quam primum | quam prīmum | möglichst bald | | | |
| | | | möglichst früh | | | |
| | | | sobald als möglich | | | |
| | plus quam satis | plūs quam satis | mehr als genug | | | |
| | | | mehr als hinlänglich | | | |
| | | | mehr als hinreichend | | | |
| | plus quam semel | plūs quam semel | wiederholt | | | |
| | | | öfter | | | |
| | quam saepissime | quam saepissimē | möglichst oft | | | |
| | quam salve agis? | quam salvē agis? | wie gut geht es dir? | | | |
| | quam serissime | quam sērissimē | möglichst spät | | | |
| | scire satius est quam loqui | scīre satius est quam loquī | Wissen ist besser als Reden | | | |
| | super quam | super quam | außerdemfurthermore | | | |
| | | | überdies | | | |
| | super quam, quod | super quam, quod | außerdem, dassbesides that | | | |
| | supra quam | suprā quam | mehr alsmore than, beyond what, above what | | | |
| | tacere satius est quam loqui | tacēre satius est quam loquī | Reden ist Silber, Schweigen ist Gold | | | |
| | ultra quam satis est | ultrā quam satis est | mehr als genug | | | |
| | | | weiter als nötig istfurther than necessary, more than enough | | | |
| | non tam ... quam ... | nōn tam ... quam | nicht so sehr ... als (vielmehr) ... | | | |
| | nihil aliud praeter quam | nihil aliud praeter quam | lediglich | | | |
| | | | nur | | | |
| | quam celerrime | quam celerrimē | möglichst schnell | | | |
| | | | so schnell wie möglich | | | |