|
ΑΝΤΙΓΟΝΗ |
ΑΝΤΙGONE |
1 |
Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης
κάρα,
ἆρ' οἶσθ' ὅ τι Ζεὺς τῶν ἀπ' Οἰδίπου κακῶν
ὁποῖον οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ;
Οὐδὲν γὰρ οὔτ' ἀλγεινὸν οὔτ' ἄτης ἄτερ |
O commune germanum Ismenes
caput,
nostin' Iovem malorum, quae ab Oedipo oriuntur,
nihil viventibus nobis non perficere?
nihil enim nec acerbum, nec absque noxa |
5 |
οὔτ' αἰσχρὸν οὔτ' ἄτιμόν
ἐσθ' ὁποῖον οὐ
τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ' ἐγὼ κακῶν.
Καὶ νῦν τί τοῦτ' αὖ φασι πανδήμῳ πόλει
κήρυγμα θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως;
Ἔχεις τι κεἰσήκουσας; ἤ σε λανθάνει |
vel turpe vel ignominiosum
est, quod
inter tua mala meaque non viderim.
Et nunc quid illud est rursus , quod ab urbis rectore,
aiunt universis civibus nuper propositum fuisse
edictum? tenesne, et inaudisti quidpiam? an te latet |
10 |
πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα
τῶν ἐχθρῶν κακά; |
grassari in amicos mala,
quae hostis ab hoste perpeti solet? |
|
ΙΣΜΗΝΗ |
ΙSΜEΝE |
|
Ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος,
Ἀντιγόνη, φίλων
οὔθ' ἡδὺς οὔτ' ἀλγεινὸς ἵκετ', ἐξ ὅτου
δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο
μιᾷ θανόντων ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· |
Ad me quidem, Antigona,
hand ullus perlatus est de amicis sermo, nec laetus, nec tristis,
ex quo fratribus ambae sumus orbatae duobus, una die peremptis duplici
manu: |
15
|
ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν
Ἀργείων στρατὸς
ἐν νυκτὶ τῇ νῦν, οὐδὲν οἶδ' ὑπέρτερον,
οὔτ' εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ' ἀτωμένη.
ΑΝ. Ἤιδη καλῶς καί σ' ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν
τοῦδ' οὕνεκ' ἐξέπεμπον, ὡς μόνη κλύοις. |
postquam vero Argivorum
exercitus hac
ipsa nocte abiit, nihil novi ulterius,
nec feliciorem me factam esse, neque infeliciorem.
ΑΝ.Pulchre id noram. quocirca te foras
prodire iussi , ut sola audires. |
20 |
ΙΣ. Τί δ' ἔστι;
δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ' ἔπος.
ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν
τὼ κασιγνήτω Κρέων
τὸν μὲν προτίσας, τὸν δ' ἀτιμάσας ἔχει;
Ἐτεοκλέα μέν, ὡς λέγουσι, σὺν δίκῃ
χρῆσθαι δικαιῶν καὶ νόμῳ, κατὰ χθονὸς |
IS. Quid est? aestuas
enim manifeste, aliquid volvens animo.
AN. Nonne enim nobis Creon, decreto fratrum alteri sepulturae
honore, alterum eo privat indignis modis ? Eteoclem quidem, ut aiunt,
iure condidit humo, |
25 |
ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον
νεκροῖς·
τὸν δ' ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν
ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ
τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα,
ἐᾶν δ' ἄκλαυτον, ἄταφον, οἰωνοῖς γλυκὺν |
inferis honoratum Manibus.
misere autem mortui Polynicis cadaver civibus fertur edixisse, ne
quis sepulcro contegat, neque adeo lamentetur; sinant vero indefletum,
insepultum, aliti bus gratum |
30 |
θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς
χάριν βορᾶς.
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ
κἀμοί, λέγω γὰρ κἀμέ, κηρύξαντ' ἔχειν,
καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν
σαφῆ προκηρύξοντα, καὶ τὸ πρᾶγμ' ἄγειν |
thesaurum conspicatis
ad vescendum ut volupe est.
Talia dicunt bonum Creonta tibi mihique, nam me quoque dico, edixisse
: et huc venire, ut haec ipsa, si qui forte ignorent, clare pronuntiet,
hancque rem non deputare |
35 |
οὐχ ὡς παρ' οὐδέν, ἀλλ'
ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει.
Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα, καὶ δείξεις τάχα
εἴτ' εὐγενὴς πέφυκας εἴτ' ἐσθλῶν κακή.
ΙΣ. Τί δ', ὦ ταλαῖφρον,
εἰ τάδ' ἐν τούτοις, ἐγὼ |
rem esse nihili. sed
quicumque horum quid fecerit,
decretum esse, ut is a populo lapidibus obruatur.
Ita tibi haec se habent, et mox ostendes,
an generosa sis, an vero ex bonis ignava.
IS. Quid, o
misera, si res in eo est loco, ego |
40 |
λύουσ' ἂν εἴθ' ἅπτουσα
προσθείμην πλέον;
ΑΝ. Εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσῃ σκόπει.
ΙΣ. Ποῖόν τι κινδύνευμα; ποῖ γνώμης ποτ' εἶ;
ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί.
ΙΣ. Ἦ γὰρ νοεῖς
θάπτειν σφ', ἀπόρρητον πόλει; |
vel solvendo vel adstringendo
emolumenti capiam?
ΑΝ. An operam sis collatura meque
adiutura, vide!
IS. Quonamin molimine? sanane mente es?
ΑΝ. An cadaver mea cum manu (mecum) sustolles.
IS. Num illud ergo sepelire cogitas, quod civibus interdictum est? |
45 |
ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν
καὶ τὸν σόν, ἢν σὺ μὴ θέλῃς,
ἀδελφόν· οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ' ἁλώσομαι.
ΙΣ. Ὦ σχετλία,
Κρέοντος ἀντειρηκότος;
ΑΝ. Ἀλλ' οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν <μ'>
εἴργειν μέτα.
ΙΣ. Οἴμοι· φρόνησον, ὦ κασιγνήτη, πατὴρ |
ΑΝ. Meum scilicet
et, si tu nolueris, tuum fratrem.
Numquam enim proditionis me alligabo.
IS. O male audax!
num Creonte prohibente?
ΑΝ. At nullum ei ius est,ut a
meis me arceat.
IS. Hei mihi! tecum reputes, soror,
pater |
50 |
ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής
τ' ἀπώλετο,
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς
ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί·
ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή, διπλοῦν ἔπος,
πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον· |
ut nobis periit odiosus
infamisque, qui
postquam ipse sua deprehendit flagitia,
propria sibi manu duos oculos effodit:
Tum illius mater eademque uxor, geminum titulum
sustinens, nexis laqueis sibi vitam ademit. |
55 |
τρίτον δ' ἀδελφὼ δύο
μίαν καθ' ἡμέραν
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον
κοινὸν κατειργάσαντ' ἐπαλλήλοιν χεροῖν.
Νῦν δ' αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει
ὅσῳ κάκιστ' ὀλούμεθ', εἰ νόμου βίᾳ |
Tertium vero fratres
duo una die,
semet occidentes miseri, necem sibi
invicem intulere mutuis manibus.
Nunc tandem nosduae solae relictae, considera,
quanto peioribus exemplis periturae simus, si invita lege |
60 |
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη
παρέξιμεν.
Ἀλλ' ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ' ὅτι
ἔφυμεν, ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα·
ἔπειτα δ' οὕνεκ' ἀρχόμεσθ' ἐκ κρεισσόνων
καὶ ταῦτ' ἀκούειν κἄτι τῶνδ' ἀλγίονα. |
edictum regis vel imperia
transgrediamur.
Sed et hoc cogitare oportet feminas
nos esse haud viris certare pares;
tum, quoniam subditae simus potentioribus, , etiam in his rebus obtemperare
aliisque adhuc acerbioribus. |
65 |
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς
ὑπὸ χθονὸς
ξύγγνοιαν ἴσχειν, ὡς βιάζομαι τάδε,
τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ
περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα.
ΑΝ. Οὔτ' ἂν κελεύσαιμ'
οὔτ' ἄν, εἰ θέλοις ἔτι |
Proinde ego manes inferos,
ut veniam dent,
precata, quia vi huc compellor,
summam rerum obtinentibus morem geram. Nam maioribus viribus aggredi
dementia est.
ΑΝ. Neque te iusserim neque adeo, si etiamnum
velis |
70 |
πράσσειν, ἐμοῦ γ' ἂν
ἡδέως δρῴης μέτα.
Ἀλλ' ἴσθ' ὁποία σοι δοκεῖ, κεῖνον δ' ἐγὼ
θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν.
Φίλη μετ' αὐτοῦ κείσομαι, φίλου μέτα,
ὅσια πανουργήσασ'· ἐπεὶ πλείων χρόνος |
operam conferre, lubens
te utar adiutrice.
Sed ea sis, quae velis, illum autem ego
sepeliam. Quod si fecero, decorum mihi erit mori.
cara cum caro iacebo
pio patrato facinore; nempe longius est tempus, |
75 |
ὃν δεῖ μ' ἀρέσκειν τοῖς
κάτω τῶν ἐνθάδε.
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ' εἰ δοκεῖ,
τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ' ἀτιμάσασ' ἔχε.
ΙΣ. Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα
ποιοῦμαι, τὸ δὲ
βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος. |
quo me inferis placere
oportet, quam his qui hic versantur.
Illic enim semper iacebo, . Tu vero, si ita videtur,
quae apud deos sanctissima habentur, aspernare.
IS. Non
aspernanda habeo, sed invitis civibus quidpiam facere nullo pacto
valeo. |
80 |
ΑΝ. Σὺ μὲν τάδ'
ἂν προὔχοι', ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
χώσουσ' ἀδελφῷ φιλτάτῳ πορεύσομαι.
ΙΣ. Οἴμοι ταλαίνης,
ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝ. Μὴ 'μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου
πότμον.
ΙΣ. Ἀλλ' οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ |
ΑΝ. Tu quidem
ista praetexas; ego vero iam ibo,
carissimo fratri tumulum ut excitem.
IS. Hei mihi, quam
male tibi metuo miserae!
ΑΝ. Ne mea causa metuas!
res tuas in tuto colloca!
IS. Hoc saltem inceptum nemini
indicaveris, |
85 |
τοὔργον, κρυφῇ δὲ κεῦθε,
σὺν δ' αὕτως ἐγώ.
ΑΝ. Οἴμοι, καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
σιγῶσ', ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε.
ΙΣ. Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι
καρδίαν ἔχεις.
ΑΝ. Ἀλλ' οἶδ' ἀρέσκουσ' οἷς μάλισθ' ἁδεῖν
με χρή. |
sed clam omnes habe,
itidemque ego.
ΑΝ. Hei mihi! Palam eloquitor. Multo
invisior eris
tacens, nisi omnibus haec praedicaveris.
IS. Calidum
in rebus horrorem incutientibus cor habes.
ΑΝ. At placeo,
sat novi, quibus maxime me placere decet. |
90 |
ΙΣ. Εἰ καὶ δυνήσῃ
γ'· ἀλλ' ἀμηχάνων ἐρᾷς.
ΑΝ. Οὐκοῦν, ὅταν δὴ μὴ σθένω,
πεπαύσομαι.
ΙΣ. Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις, ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ,
ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ. |
IS. Si tu quidem
possis, sed maiora viribus affectas.
ΑΝ. Proinde cessabo,
quum nihil potero amplius.
IS. At, quae vires excedunt,
statim ab initio sectari non decet.
ΑΝ. Si haec loqueris,
mihi quidem odio eris,
infensumque tibi merito mortuum habebis. |
95 |
Ἀλλ' ἔα με καὶ τὴν ἐξ
ἐμοῦ δυσβουλίαν
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο· πείσομαι γὰρ οὐ
τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν.
ΙΣ. Ἀλλ', εἰ
δοκεῖ σοι, στεῖχε· τοῦτο δ' ἴσθ' ὅτι
ἄνους μὲν ἔρχῃ, τοῖς φίλοις δ' ὀρθῶς φίλη. |
Sed sine me meamque temeritatem
acerba illa pati;
nam sane nihil tam dirum patiar,
quin decore moriar.
IS. At si tibi videtur, hoc autem
scias,
stultam te quidem abire, sed amicis vere amicam. |
Aufgaben und Interpretationsvorschläge:
- Aspekte der Interpretation: Situation und Charakter als Vorbedingung
des tragischen Geschehens (der Handlung)
- Vorbereitende Einführung in den Sagenzusammenhang
- Expositionsfunktion des Prologs
- Äußere Situation
- Antigones (und als Folie Ismenes) Charakter
- Tragischer Konflikt
- Moment der Handlungsauslösung
- Handlungsmotivationen
- Antigone: metaphysisch - religiös (Pflicht)
- Ismene: pragmatisch - kasuistisch (Sicherheit)
- Innerer Bewegungsablauf
- Schwesterliche Verbundenheit - radikaler Bruch
(ein Strukturprinzip, das sich in der Haimon- und
Teiresias-Szene wiederholt).
- Äußere Formelemente
- Dialogisierung, Dramatisierung (Rhesis, Stichomythie)
- Ethischer Transfer
- Ethische Grundpositionen in der Konfliktsituation
(Idealismus - Pragmatismus; Welche Werte lohnen
den Einsatz des Lebens?)
- Gesetzestreue und Widerstandsrecht
|
|
|
Sententiae excerptae: Griech. zu "Sophokles" und "Antigone" Literatur: zu "Sophokles"85
Bergmann, M.
Lob Athens. Ein Vergleich von Herodot (7,138-144), Thukydides (1,73-78), Isokrates (Panegyrikos 50) und Sophokles (Oidipus auf Kolonos 1518 ff.)
in: Anregung 39, 3/1993, 179-188
2484
Coray, Marina
Wissen und Erkennen bei Sophokles
Basel [u.a.] : Reinhardt, 1993
1527
Dihle, A.
Griechische Literaturgeschichte
Stuttgart (Kröner, TB 119) 7/1968
37
Egermann, F.
Herodot - Sophokles. Hohe Arete
in: Marg (Hg.): Herodot, WBG 1965 (WdF)
6
Egermann, F.
Arete und tragische Bewusstheit bei Sophokles und Herodot
in: F.Hörmann (Hg.) (1), S. 6-128
4289
Jonas, H.
Das Prinzip Verantwortung. Versuch einer Ethik für die technologische Zivilisation
Frankfurt (Main) 1979
982
Lesky, A.
Geschichte der griechischen Literatur
Bern / München 1958; 2/1963
2659
Lurje, Michael
Die Suche nach der Schuld : Sophokles' Oedipus Rex, Aristoteles' Poetik und das Tragödienverständnis der Neuzeit
München (Saur) 2004
1047
Meusel, H.
Tragödie.. Schule - ein Interpretationsbeispiel: Antig.332-375 (1.Stasimon)
in: Römisch: Griech in..Schule, Ffm 1972
1398
Müller, Reimar (Hg.)
Der Mensch als Maß aller Dinge. Studien zurm griechischen Menschenbild in der Zeit der Blüte und Krise der Polis
Berlin (Akademie-Verlag) 1976
2319
Nestle, W.
Vom Mythos zum Logos
Aalen 1966
325
Nestle, W.
Homer. Hesiod. Orphik. Mythendeutung. Lyrik. Sophistik. Vorsokratik. Simonides. Bakchylides. Pindar. Sophokles. Komödie
in: Vom Mythos zum Logos, Aalen 1966
2559
Nestle, W.
Das Rechtsbewusstsein der Antigone
in: Griechische Studien 1948, S.173ff.
86
Nestle, W.
Sophokles. Komödie. Euripides. Herodot. Thukydides. Sokrates
in: Vom Mythos zum Logos, Aalen 1966
1439
Schadewaldt, W.
Die griechische Tragödie. Tübinger Vorlesungen Bd. IV
Frankfurt/M (Suhrkamp) 1/1991
3942
Schmitt, H.
Präparation Sophokles' Oidipus Tyrannos
Norddeutsche Verlagsanstalt O. Goedel, Hannover, 1904
3947
Schmitt, H.
Präparation zu Sophokles Antigone.
Hannover, Norddeutsche Verlagsanstalt O.Goedel, o.J.
1435
Wolf, E.
Rechtsphilosophie und Rechtsdenken im Zeitalter der Sophistik [Griech. Rechtsdenken II],
Frankfurt/M (Klostermann) 1952
2675
Zierl, Andreas
Affekte in der Tragödie : Orestie, Oidipus Tyrannos und die Poetik des Aristoteles
Berlin : Akad.-Verl., 1994
© 2000 - 2024 - /Grie/soph/antig0001.php - Letzte Aktualisierung: 17.07.2024 - 15:55 |