Homer, Odyssee Od. 1, 11- 15; 64 - 67;
80 - 87
Götterversammlung
|
|
|
Odysseus
trägt ein Ausnahmeschicksal. Wie ihn die Fülle
seines Leids belastet und zugleich heraushebt, so auch
die extreme Einsamkeit des heldenhaften Dulders.
Athene
ergreift in der Versammlung der Götter die Initiative
und gewinnt mit geschickten Worten ihren Vater Zeus
für eine baldige Heimkehr des Helden. Poseidon
- gut, dass er gerade weg ist - wird seinen Zorn aufgeben
müssen.
Sowohl Zeus' Argumente (warum ist Odysseus
dann nicht schon längst zu Hause?) als auch Athenes
aufwendige Einleitung (sie hat es eilig, um Poseidon
vor vollendete Tatsachen zu stellen) sind nur pro forma. |
A) |
11 |
ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες, ὅσοι φύγον αἰπὺν
ὄλεθρον,
οἴκοι ἔσαν, πόλεμόν τε πεφευγότες ἠδὲ θάλασσαν·
τὸν δ' οἶον, νόστου κεχρημένον ἠδὲ γυναικός,
νύμφη πότνι' ἔρυκε Καλυψώ, δῖα θεάων, |
15 |
ἐν σπέεσι γλαφυροῖσι, λιλαιομένη πόσιν εἶναι. |
|
(Ζεύς·) |
64 |
"τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος
ὀδόντων. |
65 |
πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος ἐγὼ θείοιο λαθοίμην,
ὃς περὶ μὲν νόον ἐστὶ βροτῶν, περὶ δ' ἱρὰ θεοῖσιν
ἀθανάτοισιν ἔδωκε, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν;" |
80 |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
"ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων,
εἰ μὲν δὴ νῦν τοῦτο φίλον μακάρεσσι θεοῖσι,
νοστῆσαι Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε,
Ἑρμείαν
μὲν ἔπειτα, διάκτορον Ἀργειφόντην, |
85 |
νῆσον ἐς Ὠγυγίην ὀτρύνομεν,
ὄφρα τάχιστα
νύμφῃ ἐυπλοκάμῳ εἴπῃ νημερτέα βουλήν,
νόστον Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος, ὥς κε νέηται." |
|
|
|
B) |
11 |
ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες, ὅσοι φύγον αἰπὺν
ὄλεθρον,
οἴκοι ἔσαν, πόλεμόν τε πεφευγότες ἠδὲ θάλασσαν·
τὸν δ' οἶον, νόστου κεχρημένον ἠδὲ γυναικός,
νύμφη πότνι' ἔρυκε Καλυψώ, δῖα θεάων, |
15 |
ἐν σπέεσι γλαφυροῖσι, λιλαιομένη πόσιν
εἶναι.
ἀλλ' ὅτε δὴ ἔτος ἦλθε περιπλομένων ἐνιαυτῶν,
τῷ οἱ ἐπεκλώσαντο θεοὶ οἶκόνδε νέεσθαι
εἰς Ἰθάκην, οὐδ' ἔνθα πεφυγμένος ἦεν ἀέθλων
καὶ μετὰ οἷσι φίλοισι· θεοὶ δ' ἐλέαιρον ἅπαντες |
20
|
νόσφι Ποσειδάωνος· ὁ δ' ἀσπερχὲς μενέαινεν
ἀντιθέῳ Ὀδυσῆι πάρος ἣν γαῖαν ἱκέσθαι.
ἀλλ' ὁ μὲν Αἰθίοπας μετεκίαθε τηλόθ' ἐόντας,
Αἰθίοπας, τοὶ διχθὰ δεδαίαται, ἔσχατοι ἀνδρῶν,
οἱ μὲν δυσομένου Ὑπερίονος, οἱ δ' ἀνιόντος, |
25 |
ἀντιόων ταύρων τε καὶ ἀρνειῶν ἑκατόμβης.
ἔνθ' ὅ γε τέρπετο δαιτὶ παρήμενος· οἱ δὲ δὴ ἄλλοι
Ζηνὸς ἐνὶ μεγάροισιν Ὀλυμπίου ἁθρόοι ἦσαν.
τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·
μνήσατο γὰρ κατὰ θυμὸν ἀμύμονος Αἰγίσθοιο, |
30 |
τόν ῥ' Ἀγαμεμνονίδης τηλεκλυτὸς ἔκταν'
Ὀρέστης·
τοῦ ὅ γ' ἐπιμνησθεὶς ἔπε' ἀθανάτοισι μετηύδα·
"ὢ πόποι,
οἷον δή νυ θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται.
ἐξ ἡμέων γάρ φασι κάκ' ἔμμεναι· οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ
σφῇσιν ἀτασθαλίῃσιν ὑπὲρ μόρον ἄλγε' ἔχουσιν, |
35 |
ὡς καὶ νῦν Αἴγισθος ὑπὲρ μόρον Ἀτρείδαο
γῆμ' ἄλοχον μνηστήν, τὸν δ' ἔκτανε νοστήσαντα,
εἰδὼς αἰπὺν ὄλεθρον, ἐπεὶ πρό οἱ εἴπομεν ἡμεῖς,
Ἑρμείαν
πέμψαντες, ἐύσκοπον Ἀργειφόντην,
μήτ' αὐτὸν κτείνειν μήτε μνάασθαι ἄκοιτιν· |
40 |
ἐκ γὰρ Ὀρέσταο τίσις ἔσσεται Ἀτρείδαο,
ὁππότ' ἂν ἡβήσῃ τε καὶ ἧς ἱμείρεται αἴης.
ὣς ἔφαθ' Ἑρμείας, ἀλλ' οὐ φρένας Αἰγίσθοιο
πεῖθ' ἀγαθὰ φρονέων· νῦν δ' ἁθρόα πάντ' ἀπέτεισε."
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· |
45 |
"ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων,
καὶ λίην κεῖνός γε ἐοικότι κεῖται ὀλέθρῳ,
ὡς ἀππόλοιτο καὶ ἄλλος ὅτις τοιαῦτά γε ῥέζοι.
ἀλλά μοι ἀμφ' Ὀδυσῆι δαίφρονι δαίεται ἦτορ,
δυσμόρῳ, ὃς δὴ δηθὰ φίλων ἄπο πήματα πάσχει |
50 |
νήσῳ ἐν ἀμφιρύτῃ, ὅθι τ' ὀμφαλός ἐστι θαλάσσης,
νῆσος δενδρήεσσα, θεὰ δ' ἐν δώματα ναίει,
Ἄτλαντος θυγάτηρ
ὀλοόφρονος, ὅς τε θαλάσσης
πάσης βένθεα οἶδεν, ἔχει δέ τε κίονας αὐτὸς
μακράς, αἳ γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἀμφὶς ἔχουσι. |
55 |
τοῦ θυγάτηρ δύστηνον ὀδυρόμενον κατερύκει,
αἰεὶ δὲ μαλακοῖσι καὶ αἱμυλίοισι λόγοισι
θέλγει, ὅπως Ἰθάκης ἐπιλήσεται· αὐτὰρ Ὀδυσσεύς,
ἱέμενος καὶ καπνὸν ἀποθρῴσκοντα νοῆσαι
ἧς γαίης, θανέειν ἱμείρεται. οὐδέ νυ σοί περ |
60 |
ἐντρέπεται φίλον ἦτορ, Ὀλύμπιε; οὔ
νύ τ' Ὀδυσσεὺς
Ἀργείων παρὰ νηυσὶ χαρίζετο ἱερὰ
ῥέζων
Τροίῃ ἐν εὐρείῃ; τί νύ οἱ τόσον ὠδύσαο, Ζεῦ;"
τὴν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·
"τέκνον
ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων. |
65 |
πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος ἐγὼ θείοιο
λαθοίμην,
ὃς περὶ μὲν νόον ἐστὶ βροτῶν, περὶ δ' ἱρὰ θεοῖσιν
ἀθανάτοισιν ἔδωκε, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν;
ἀλλὰ Ποσειδάων γαιήοχος ἀσκελὲς αἰὲν
Κύκλωπος κεχόλωται, ὃν ὀφθαλμοῦ ἀλάωσεν, |
70 |
ἀντίθεον Πολύφημον, ὅου κράτος ἐστὶ μέγιστον
πᾶσιν Κυκλώπεσσι· Θόωσα δέ μιν τέκε νύμφη,
Φόρκυνος θυγάτηρ, ἁλὸς ἀτρυγέτοιο μέδοντος,
ἐν σπέεσι γλαφυροῖσι Ποσειδάωνι μιγεῖσα.
ἐκ τοῦ δὴ Ὀδυσῆα Ποσειδάων ἐνοσίχθων |
75 |
οὔ τι κατακτείνει, πλάζει δ' ἀπὸ πατρίδος
αἴης.
ἀλλ' ἄγεθ' ἡμεῖς οἵδε περιφραζώμεθα πάντες
νόστον, ὅπως ἔλθῃσι· Ποσειδάων δὲ μεθήσει
ὃν χόλον· οὐ μὲν γάρ τι δυνήσεται ἀντία πάντων
ἀθανάτων ἀέκητι θεῶν ἐριδαινέμεν οἶος." |
80 |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
"ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων,
εἰ μὲν δὴ νῦν τοῦτο φίλον μακάρεσσι θεοῖσι,
νοστῆσαι Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε,
Ἑρμείαν
μὲν ἔπειτα, διάκτορον Ἀργειφόντην, |
85 |
νῆσον ἐς Ὠγυγίην ὀτρύνομεν, ὄφρα
τάχιστα
νύμφῃ ἐυπλοκάμῳ εἴπῃ νημερτέα βουλήν,
νόστον Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος, ὥς κε νέηται.
αὐτὰρ ἐγὼν Ἰθάκηνδε ἐλεύσομαι, ὄφρα οἱ υἱὸν
μᾶλλον ἐποτρύνω καί οἱ μένος ἐν φρεσὶ θείω, |
90 |
εἰς ἀγορὴν καλέσαντα κάρη κομόωντας Ἀχαιοὺς
πᾶσι μνηστήρεσσιν ἀπειπέμεν, οἵ τέ οἱ αἰεὶ
μῆλ' ἁδινὰ σφάζουσι καὶ εἰλίποδας ἕλικας βοῦς.
πέμψω δ' ἐς Σπάρτην τε καὶ ἐς Πύλον ἠμαθόεντα
νόστον πευσόμενον πατρὸς φίλου, ἤν που ἀκούσῃ, |
95 |
ἠδ' ἵνα μιν κλέος ἐσθλὸν ἐν ἀνθρώποισιν
ἔχῃσιν." |
Sententiae excerptae: Griech. zu "Hom.Od"58
ὑπὲρ μόρον
über das nötige Maß hinaus
Hom.Od.1,35
66
Ἄλλος γάρ τ’ ἄλλοισιν ἀνὴρ ἐπιτέρπεται ἔργοις.
Jeder erfreut sich an anderen Dingen.
Hom.Od.14,228
104
Ἄνθρωποι δὲ μινυνθάδιοι τελέθουσιν
Ach, nur kurz dauert der Menschen Leben (ast hominibus brevibus spatiis constringitur aevum)
Hom.Od.19,237
760
Ἢ δόλῳ, ἠὲ βίηφι· ἢ ἀμφαδὸν, ἠὲ κρυφηδόν.
Entweder mit List oder mit Gewalt; entweder offen oder heimlich.
Zenob.1,93 (Hom.Od.9,406; Hom.Od.11,119)
Literatur: zu "Homer" und "Götter"207
Bannert, H.
Homer (Epos. Sänger. Komposition. Stil. Götter. Ilias. Odyssee. Kyklos...)
Reinbek (rm 272) 1988
447
Bretzigheimer, F.
Zur Interpretation der Götterversammlung im 1.Buch der Odyssee
in: Anr 25/1979,159
147
Erbse, H.
Homerische Götter in Vogelgestalt
in: Herm.108/1980,259
176
Gross, K. (Abt)
Götterhand und Menschenhand im homerischen Epos
in: Gymn 77/1970
197
Heubeck, A.
Homerische Frage.Götter.Menschen.Sprache.Stil.Zeit und Welt...
Darmstadt (WBG) 1974
198
Heubeck, A.
Rez: Erbse, H.: Untersuchung zur Funktion der Götter im homer.Epos
in: GGA 239/1987,13
227
Irmscher, J.
Götterzorn bei Homer (Zorn des Zeus)
Leipzig (Harassowitz) 1950
245
Kleinlogel, A.
Götterblut und Unsterblichkeit. Homerische Sprachreflexion..
in: Poet.Jhrb.13/1981,252
3492
Laumann, Wolfgang
Die Gerechtigkeit der Götter in der Odyssee, bei Hesiod und bei den Lyrikern
Rheinfelden, Schäuble, 1988
324
Nestle, W.
Anfänge einer Götterburleske bei Homer (Ares und Aphrodite)
in: Griech.Studien, Stuttgart 1948
370
Rüter, K.
Odysseeinterpretationen. Untersuchungen zum ersten Buch und zur Phaiakis, hg.v. Kjeld Matthiessen
Göttingen (V&R, Hypomn.19) 1969
402
Schrade, H.
Götter und Menschen Homers
Stuttgart (Kohlhammer) 1952
- /Grie/hom/HomOd120.php - Letzte Aktualisierung: 17.07.2024 - 15:54 |