|
|
|
Versmaß:
Der iambische Senar
- Sechs iambische Füße mit Hauptcäsur
nach der Senkung des dritten Fußes
- Der Senar kann
- in seiner Reinform (senarius purus) verwendet werden
(in der Lyrik, Catull.4,
Catull.29) ,
- etwas freier (Catull.52); Fabeln des Phaedrus),
aber auch
- sehr frei (als Sprechvers in der Komödie mit
vielen Auflösungen besonders bei Plautus):
|
4,1 |
Asinus et
Galli |
|
Qui nátus
ést infélix, nón vitám modó
Tristém decúrrit, vérum póst
obitúm quoqué
Perséquitur íllum dúra fáti
míseriá.
Gallí
Cybébes círcum‿in quaéstus dúceré
Asinúm solébant baíulántem
sárcinás.
Is cúm labóre‿et plágis ésset
mórtuús,
Detrácta pélle síbi fecérunt
týmpaná.
Rogáti móx a quódam, délició
suó
Quidnám fecíssent, hóc locúti
súnt modó:
"Putábat
sé post mórtem sécurúm foré;
Ecce‿áliae plágae cóngerúntur
mórtuó".
|
|
4,1 |
Der Esel
und die Rheapriester |
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 |
Wer in der
Unglücksstunde kam zur Welt, der schleppt
Nicht bloß ein düstres Leben hin; auch nach
dem Tod
Verfolget ihn sein trauervolles Schicksal noch.
Es führten einen
Esel, der die Säcke trug,
Cybeles Bettelpriester lange Zeit mit sich.
Und als er nun durch Mühsal und durch Schläge
starb,
So machten sie von seinem Felle Pauken sich.
Da fragt sie jemand, welches Los der Esel wohl,
Ihr Freund, gehabt? Und jene gaben zum Bescheid:
Er wähnte Ruh zu finden nach dem Tod dereinst.
Sieh, andre Schläge treffen ihn im Tode noch. |
|
4 Cybele (Cybela),
u. (bei Dichtern gew.) Cybebe, es u. ae,
f. - eine phrygische, von den Griechen mit der Rhea, der Mutter
des kretischen Zeus, von den Römern mit der Ops, der
Gemahlin des italischen Saturn, identifizierte Göttin,
deren Priester Galli hießen | 5 baiulo (baiolo), are - den Lastträger machen, auf dem Rücken
tragen | 6 plaga, ae, f. - Schlag, Stoß,
Hieb | 7 tympanum, i, n. - Kesselpauke, Handpauke,
Handtromme (bes. beim Gottesdienste der Cybele gebraucht)
| 8 delicium, ii, n. = deliciae,
arum, f. - Prunkstück, Liebling |
4,7 |
Phaedrus |
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
|
Tu quí nasúte scrípta déstringís meá,
et hóc iocórum légere fástidís genús,
parvá libéllum sústiné patiéntiá,
sevéritátem fróntis dúm placó tuaé
et ín cothúrnis pródit Aésopús novís:
"Utinám nec
úmquam Pélii‿ín nemorís
iugó
pinús bipénni cóncidísset Théssalá,
nec ád
proféssae mórtis aúdacém
viám
fabricásset árgus ópere Pálladió ratém,
inhóspitális príma quaé
Pontí sinús
patefécit ín perníciem Graíum‿et bárbarúm.
Namque‿ét supérbi lúget Aéetaé
domús,
et régna Péliae scélere Médeaé
iacént,
quae, saévum‿ingénium váriis ínvolvéns
modís,
illíc per ártus frátris éxplicuít fugám,
hic caéde pátris Péliadum‿ínfecít
manús."
Quid
tíbi vidétur? "Hóc quoque‿ínsulsum‿ést",
aít,
"falsóque díctum, lónge quía vetústiór
Aegéa Mínos clásse pérdomuít
fretá,
Iustóque víndicávit éxemplo‿ímpetúm".
Quid érgo póssum fácere tíbi, lectór
Cató,
si néc fabéllae té iuvánt
nec fábulaé?
Nolí moléstus ésse‿omníno
lítterís,
maiórem‿exhíbeant né tibí
moléstiám!
Hoc
íllis díctum, quí stultítia naúseánt
et, út puténtur sápere, caélum vítuperánt. |
|
4,7 |
Phaedrus |
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26 |
Du, welcher
vorlaut tadelnd meine Schriften schilt,
und diese meine Scherze liesest mit Verdruss,
Trag nur Geduld ein wenig mit dem Büchlein noch,
Bis ich den Ernst auf deiner Stirn besänftige,
Und bis einmal Aesopus den Kothurn besteigt:
"O
wär' im Pelischen Waldgebirge nimmermehr
Gestürzt Thessaliens Fichte durch der Äxte
Schlag!
O hätte niemals Argus mit Minervas Kunst
Ein Schiff zur sichern Todesreise sich gebaut,
Das zu der Griechen und Barbaren großer Not
Zuerst des öden Pontus Buchten öffnete!
Denn Trauer füllt Aietes' stolzes Herrscherhaus;
Es stürzt den Thron des Pelias Medeas Schuld,
Medeas, die versteckend zwar die innre Wut
Dort sich die Flucht eröffnet durch den Brudermord
Und hier befleckt die Töchter mit des Vaters Blut."
Wie nun? Du sagst: "Auch
dieses ist ohn' allen Geist
Und Lügenwerk, weil lange früher Minos schon
Mit der Argiver Flotte hat das Meer beherrscht,
Und durch gerechte Rache jeden Raub bestraft."
Wie soll ich's also machen, strenger Leser, dir,
Wenn weder Fabel dich noch Trauerspiel erfreut?
So sei den Musen lieber nicht beschwerlich mehr:
Sie möchten größern Schaden sonst bereiten
dir!
Das ist für
die, so töricht ekel tun, gesagt
Und in den Himmel tadeln, falscher Weisheit voll. |
|
|
|