Nos personalia non concoquimus. Nostri consocii (Google, Affilinet) suas vias sequuntur: Google, ut intentionaliter te proprium compellet, modo ac ratione conquirit, quae sint tibi cordi. Uterque consocius crustulis memorialibus utitur. Concedis, si legere pergis.
 
 
 
top

Titus Maccius Plautus

miles gloriosus - Der Bramarbas

IV. 6

1216-1283: 4. Akt, 6. Szene
 

Übersetzung nach W.A.B.Hertzberg

[ Argumentum I et II | 1-78 (I. 1) Vorspiel | 79-155 (II. 1) Prolog | 156-271 (II. 2) | 272-353 (II. 3) | 354-410 (II. 4) | 411-480 (II. 5) | 481-595 (II. 6) | 596-812 (III. 1) | 813-873 (III. 2) | 874-946 (III. 3) | 947-990 (IV. 1) | 991-1093(IV. 2) | 1094-1136 (IV. 3) | 1137-1199 (IV. 4) | 1200-1215 (IV. 5) | 1216-1283 (IV. 6) | 1284-1310 (IV. 7) | 1311-1377 (IV.8) | 1378-1393 (IV. 9) | 1394-1437 (V.1) ]
 
vorherige Seite folgende Seite
 

 

1216-1283:
Versmaß: Iambischer Septenar
septenarius iambicus
septenarius iambicus
septenarius iambicus

 

IV. 6) 1216-1283
Milphidippa, Acroteleutium, Pyrgopolynices, Palaestrio
1216 Mi. Era, eccum praesto militem. Ac. Ubi est? Mi. Ad laevam. Ac. Video.
Mi. Aspicito limis, ne ille nos se sentiat videre.
Ac. Video. edepol nunc nos tempus est malas peiores fieri.
Mi. Tuomst principium. Ac. Obsecro, tute ipsum convenisti?
MI. Frau, sieh', da ist schon der Soldat. AK. Wo ist er? MI. Dort zur Linken!
Sieh' seitwärts hin, dass er nicht merkt, dass er von uns gesehn wird.
AK.Ich seh' ihn. Wahrlich, jetzt ist's Zeit, dass wir die Bosheit steigern.
MI. Du machst den Anfang. AK. Bitte sag', hast du mit ihm gesprochen?
1220 ne parce vocem, ut audiat. Mi. Cum ipso pol sum locuta,
placide, ipsi dum libitum est mihi, otiose, meo arbitratu.
Py. Audin quae loquitur? Pa. Audio. quam laeta est, quia ted adiit.
Ac. O, fortunata mulier es. Py. Ut amari videor. Pa. Dignu's.
Ac. Permirum ecastor praedicas, te adiisse atque exorasse;
Sprich laut, dass er es hört. MI. Ja wohl, hab' ich mit ihm geredet,
Ganz ruhig, wie es mir gefiel, nach Muße, Wunsch und Laune.
PY. Hörst du? PA. Ich hör' es wohl. Sie ist erfreut, dass sie dich ansprach.
Du glückliches Mädchen! PY. Klingt das nicht nach Liebe? PA. Du verdienst sie.
AK. Ein Wunder, dass du zu ihm kamst und ihn erbatst; sie sagen
1225 per epistulam aut per nuntium, quasi regem, adiri eum aiunt.
Mi. Namque edepol vix fuit copia adeundi atque impetrandi.
Pa. Ut tu inclitu's apud mulieres. Py. Patiar, quando ita Venus volt.
Ac. Veneri pol habeo gratiam, eandemque et oro et quaeso,
ut eius mihi sit copia, quem amo quemque expetesso
Man nah' ihm wie 'nem Fürsten nur durch Botschaft oder Briefe.
MI. Es gelang mir schwer auch, wahrlich, ihn zu sehn und zu erbitten.
PA. Wie hoch das Weibervolk dich verehrt! PY. Ich beuge mich Venus' Willen.
AK. Der Venus weiß ich Dank dafür; ich bitte sie und flehe,
Dass mir zu eigen sie gebe den Mann, den geliebten, heiß ersehnten,
1230 benignusque erga me ut siet, quod cupiam ne gravetur.
Mi. Spero ita futurum, quamquam illum multae sibi expetessunt:
ille illas spernit segregat ab se omnis, extra te unam.
Ac. Ergo iste metus me macerat, quod ille fastidiosust,
ne oculi eius sententiam mutent, ubi viderit me,
Dass gegen mich er freundlich sei, dass ihn mein Wunsch nicht kränke.
MI. Ich hoff', es wird so sein, wiewohl gar viele nach ihm verlangen;
Doch verschmäht er sie sämtlich und hält sie fern, nur dich allein erkiest er.
AK. Drum martert mich die Furcht, da er so wählerisch und vornehm,
Dass seine Augen den Entschluss, wenn er mich sieht, verändern,
1235 atque eius elegantia meam extemplo speciem spernat.
Mi. Non faciet, habe animum bonum. Py. Ut ipsa se contemnit.
Ac. Metuo, ne praedicatio tua nunc meam formam exsuperet.
Mi. Istuc curavi, ut opinione illius pulchrior sis.
Ac. Si pol me nolet ducere uxorem, genua amplectar
Und dass mein weniges Äußere gleich sein feiner Geschmack verschmähe.
MI. Das wird er nicht; sei nur getrost. PY. Wie sie sich selbst geringschätzt!
AK. Ich fürchte sehr, es übertreibt dein Eifer meine Schönheit.
MI. Ich habe nur gesagt, dass dich sein Glaube noch verschönert.
AK. Wenn er mich nicht zur Gattin will, umarme ich die Knie ihm
1240 atque obsecrabo; alio modo, si non quibo impetrare,
consciscam letum: vivere sine illo scio me non posse.
Py. Prohibendam mortem mulieri video. adibon? Pa. Minime;
nam tu te vilem feceris, si te ultro largiere:
sine ultro veniat; quaeritet, desideret, exspectet
Mit flehendem Gebet, und kann ich dann ihn nicht erweichen,
So geb' ich mir den Tod; ich weiß, ohn' ihn kann ich nicht leben.
PY. Ich seh', am Selbstmord muss ich doch sie hindern. Soll ich? PA. Ja nicht;
Denn sieh', du machst dich nur gemein, wenn du dich selbst ihr hingibst.
Nein, sie muss kommen aus freiem Trieb, muss bitten, sehnen, harren!
1245 sine: perdere istam gloriam vis, quam habes? cave sis faxis.
nam nulli mortali scio obtigisse hoc, nisi duobus,
tibi et Phaoni Lesbio, tam mulier se ut amaret.
Ac. Eo intro, aut tu illum huc evoca foras, mea Milphidippa.
Mi. Immo opperiamur, dum exeat aliquis. Ac. Durare nequeo,
Willst du den Ruhm, der jetzt dich krönt, bewahren, tu' es ja nicht.
Zwei Sterblichen, soviel ich weiß, ist dies allein begegnet,
Dir und dem Lesbier Phaon, dass so rasend ein Weib sie liebte.
AK. Ich geh' hinein – doch rufe du ihn lieber, Milphidippa.
MI. Nein, lass uns warten, bis einer kommt von dort. AK. Ich trag's nicht länger,
1250 quin eam intro. Mi. Occlusae sunt foris. Ac. Exfringam. Mi. Sana non es.
Ac. Si amavit umquam aut si parem sapientiam habet ac formam,
per amorem si quid fecero, clementi animo ignoscet.
Pa. Ut, quaeso, amore perditast tuo misera. Py. Mutuom fit.
Pa. Tace, ne audiat. Mi. Quid astitisti obstupida? cur non pultas?
Ich geh' hinein. MI. Die Tür ist zu. AK. Ich breche sie auf. MI. Du rasest.
AK. Wenn selbst er jemals hat geliebt, wenn er so klug wie schön ist,
Wird er, was ich aus Liebe tat, mit gnädig auch verzeihen.
PA. Sieh', wie verliebt die Ärmste ist! PY. Ach, das ist gegenseitig.
PA. Lass sie's nicht hören! MI. Was stehst du so bedonnert da und klopfst nicht?
1255 Ac. Quia non est intus, quem ego volo. Mi. Qui scis? Ac. Scio pol ego, olfacio;
nam odore nasum sentiat, si intus sit. Pa. Hariolatur.
Py. Quia me amat, propterea Venus fecit eam ut divinaret.
Ac. Nescio ubi hic prope adest, quem expeto videre: olet profecto.
Py. Naso pol iam haec quidem plus videt quam oculis. Pa. Caeca amore est.
AK. Er, den mein Herz sucht, ist nicht drin. MI. Wie weißt du das? AK. Das weiß ich,
Die Nase merkt es am Geruch, ob er drin ist. PY. Die Prophetin!
Da sie mich liebt, hat Venus ihr Weissagekraft verliehen.
AK. Er muss ganz nah sein, den zu sehn ich schmachte, ja, ich riech' ihn.
PY. Sie sieht mit der Nase besser schier als mit den Augen. PA. Liebe
1260 Ac. Tene me obsecro. Mi. Quor? Ac. Ne cadam. Mi. Quid ita? Ac. Quia stare nequeo,
ita animus per oculos meos <meus> defit. Mi. Militem pol
tu aspexisti. Ac. Ita. Mi. Non video. ubi est? Ac. Videres pol, si amares.
Mi. Non edepol tu illum magis amas, quam ego amem, si per te liceat.
Pa. Omnes profecto mulieres te amant, ut quaeque aspexit.
Macht blind. AK. Oh halte mich! MI. Was ist? AK. Ich falle sonst. MI. Was hast du?
AK. Ich kann nicht sehn; es schwindelt mir mein Geist durch die Augen. MI. Sahst du
Den Soldaten? AK. Ja! MI. Ich seh' nicht; wo? AK. Du sähest ihn, wenn du liebtest.
MI. Du liebst wahrhaftig ihn nicht mehr als ich, wenn du's erlaubtest.
PA. Ja, alle Weiber lieben dich, so wie sie dich gesehen.
1265 Py. Nescio, tu ex me hoc audiveris an non: nepos sum Veneris.
Ac. Mea Milphidippa, adi obsecro et congredere. Py. Ut me veretur.
Pa. Illa ad nos pergit. Mi. Vos volo. Py. Et nos te. Mi. Ut iussisti,
eram meam eduxi foras. Py. Video. Mi. Iube ergo adire.
Py.Induxi in animum, ne oderim item ut alias, quando orasti.
PY. Ich weiß nicht, sagt' ich's dir noch nicht, ich bin der Venus Enkel.
AK. Ach, Milphidippa, bitte, geh' ihn an. PY. Wie sie mich fürchtet!
PA. Sie kommt. MI. Ich will zu euch. PA. Und wir zu dir. MI. Wie du befohlen,
Hab' ich die Herrin hergeführt. PY. Ich sehe. MI. Lass sie nahen.
PY. Ich neigte mich deinem Flehn, dich nicht zu hassen wie die andern.
1270 Mi. Verbum edepol facere non potis, si accesserit prope ad te.
dum te obtuetur, interim linguam oculi praeciderunt.
Py. Levandum morbum mulieri video. Mi. Ut tremit atque extimuit,
postquam te aspexit. Py. Viri quoque armati idem istuc faciunt,
ne tu mirere eius mulierem. sed quid <illa> volt me facere?
MI. Wahrhaftig, sie bringt kein Wort heraus, kommt sie in deine Nähe!
Wenn sie dich anschaut, schneiden ihr die Augen flugs die Zung' ab.
PY. Ich sehe, man muss die Krankheit jetzt ihr heilen. MI. Wie erschrak sie,
Als sie dich sah! PY. Dasselbe tun auch Männer in Wehr und Waffen,
Kein Wunder, sie, ein Weib. Doch jetzt, was will sie, das ich tun soll?
1275 Mi. Ad se ut eas: tecum vivere volt atque aetatem exigere.
Py. Egon ad illam eam, quae nupta sit? vir eius me deprehendat.
Mi. Quin tua causa exegit virum ab se. Py. Qui id facere potuit?
Mi. Quia aedes dotales huius sunt. Py. Itane? Mi. Ita pol. Py. Iube domum ire.
iam ego illi ero. Mi. Vide ne sies in exspectatione,
MI. Geh' zu ihr! Leben will sie mit dir bis an ihr Ende.
PY. Ich zu ihr, einer Ehfrau, geh'n? Ist nicht ihr Mann zu fürchten?
MI. Oh, deinetwegen verbot sie dem Mann das Haus. PY. Wie war das möglich?
MI. Das Haus ist ihre Mitgift. PY. So? MI. Ja wohl. PY. Lass sie hineingehn;
Ich folge gleich. MI. Doch lass sie nicht zu lange deiner harren,
1280 ne illam animi excrucies. Py. Non ero profecto. abite. Mi. Abimus. —
Py. Sed quid ego video? Pa. Quid vides? Py. Nescio quis eccum incedit
ornatu quidem thalassico. Pa. It ad nos, volt te profecto.
nauclerus hic quidem est. Py. Videlicet accersit hanc iam. Pa. Credo.
Dass du sie nicht abmarterst. PY. Nein, gewiss nicht. Geht. MI. Wir gehen. –
PY. Was seh' ich dort? PA. Was siehst du? PY. Sieh, was kommt denn da für einer,
Mit Seemannskleidern angetan? PA. Gewiss, er will uns sprechen.
Der Schiffer ist's. PY. Aha, der holt die Dirne! PA. Ja, so scheint es.
Sententiae excerptae:
Lat. zu "Plaut" und "mil"
96
hicine Achilles est?
ist das (ein) Achill(eus)
Plaut. mil. 61

243
Me habent venalem.
Ich bin verraten und verkauft.
Plaut.Mil.580

81
facile est imperium in bonos
Gute lassen sich leicht beherrschen
Plaut.Mil.611

266
de vesperi vivat suo.
er lebt auf eigene Kosten, führt eine unabhängige Existenz.
Plaut.Mil.995


Literatur:
zu "Plaut" und "mil"
4123
Abel, K.
Die Plautusprologe
Diss.Frankfurt/M. 1955.
booklooker
zvab

3094
Bardt, C.
Römische Komödien, deutsch von C. Bardt I. Plautus: Der Schatz (Aulularia), Die Zwillinge (Menaechmi), Terenz: Das Mädchen von Andros (Andria), Die Brüder (Adelphoi). II. Plautus: Die Gefangenen (Captivi), Der Bramarbas (Miles gloriosus), Der Schiffbruch (Rudens); Terenz: Der Selbstquäler (Hautontimorumenos)
Berlin, Weidmann, I: 1903, II: 1907
booklooker
zvab

4124
Bubel
Bibliographie zu Plautus 1976 - 1989. Hrsg. v. Bubel, Frank. 1992.
1992.
booklooker
zvab

2157
Gaiser, K.
Zum "Miles Gloriosus" des Plautus. Menander. literaturgesch.Stellung
in: Lefevre: Komödie, WBG 1973 (WdF 236)
booklooker
zvab

4128
Plautus / Brix
Ausgewählte Komödien, f.d.Schulgebr. erkl.v. J.Brix/ M.Niemeyer, Bdchen 4: Miles gloriosus. 4.A., bearb.v. O.Köhler. 1916
1916
booklooker
zvab

4130
Plautus / Hammond
Plautus: Miles gloriosus, ed.with an introd.and notes by M.Hammond / A.M.Mack / W.Moskalew.
1963
booklooker
zvab

3095
Plautus / Hertzberg, W.A.B.
T.Maccius Plautus. Ausgewählte Komödien im Versmaß der Urschrift übersetzt von W.A.B. Hertzberg (mit Anmerkungen)(Trinummus, Miles gloriosus, Captivi, Rudens)
Stuttgart (Metzler) 1861
booklooker
zvab

4126
Plautus / Lorenz
Plautus: Ausgewählte Komödien, erkl.v. A.O.F.Lorenz, Bd. 3: Miles Gloriosus.
Berlin, Weidmann 1869, 2/1886.
booklooker
zvab

4120
Plautus / Rau
Peter Rau. Plautus, Komödien – IV: Miles gloriosus – Mostellaria – Persa: Lateinisch und deutsch. Herausgegeben, übersetzt und kommentiert.
Darmstadt: WBG, 2008
booklooker
zvab

4132
Plautus / Rau
T. Maccius Plautus: Miles gloriosus, Der glorreiche Hauptmann, (lat. /dtsch) übers. u. herausgeg. v. Peter Rau
Stuttgart, Reclam, 1984
booklooker
zvab

3092
Plautus / Schmilinsky, G.
Plautus, Schiffbruch (Rudens). Lustspiel. Für die Bibliothek der Gesamtliteratur neu übersetzt von Gustav Schmilinsky.
Halle, Verlag v. Otto Hendel, 1899
booklooker
zvab

3009
Plautus / Terenz / Walther Ludwig
Antike Komödien. Plautus / Terenz, in zwei Bänden herausgegeben (mit Nachwort und Anmerkungen). Plautus in einer grundlegenden Neubearbeitung der Übersetzung von Wilhelm Binder (Stuttgart 1864ff.), Terenz in der Übersetzung von J.J. Donner (Leipzig und Heidelberg 1864)
Darmstadt, WBG, 1966
booklooker
zvab


[ Homepage | Hellas 2000 | Stilistik | Latein | Latein. Lektüre | Lateinisches Wörterbuch | Lateinischer Sprachkurs | Lateinische Grammatik | Lat.Textstellen | Römische Geschichte | Griechisch | Griech. Lektüre | Griechisches Wörterbuch | Griechischer Sprachkurs | Griechische Grammatik | Griech.Textstellen | Griechische Geschichte | Landkarten | Beta-Converter | Varia | Mythologie | Bibliographie | Ethik | Literaturabfrage ]
Site-Suche:
Benutzerdefinierte Suche
bottom - /Lat/plaut/mil1216-1283.php - Letzte Aktualisierung: 17.02.2021 - 19:01