| abietis arbores |
abietis arborēs |
Tannenstämme | |
| absolvere furti |
absolvere fūrtī |
vom Vorwurf des Diebstahls freisprechen | |
| ad id prorumpo audaciae |
ad id prōrumpō audāciae |
versteige mich zu solcher Kühnheit | |
| ad multum diei |
ad multum diēī |
bis spät am Tag | |
| ad multum diei |
ad multum diēī |
bis tief in den Tag hinein | |
| ad terrorem ceterorum |
ad terrōrem ceterōrum |
um die übrigen zu schrecken | |
| adminicula parvi molimenti |
adminicula parvī mōlīmentī |
Maschinen von geringerer Kraftäußerung | |
| adulescens egregiae spei |
adulēscēns ēgregiae speī |
ein hoffnungsvoller Jüngling | |
| adulescentis est |
adulēscentis est |
es ist Aufgabe (Art, Pflicht,..) eines jungen Mannes... | |
| adustioris coloris sum |
adustiōris colōris sum |
bin ziemlich sonnenverbrannt | |
| aevi sum brevis |
aevī sum brevis |
bin kurzlebig | |
| alicuius studiosus sum |
alicuius studiōsus sum |
bin jds. Anhänger | |
| alicuius vitae necisque dominus sum |
alicuius vītae necisque dominus sum |
verfüge über jds. Leben | |
| alimenta lactis |
alimenta lactis |
nährende Milch | |
| aliquem pluris duco |
aliquem plūris dūcō |
schätze jdn. höher | |
| aliquid aequi bonique facere |
aliquid aequī bonīque facere |
nach Recht und Billigkeit beurteilen, mit etw. nach Recht und Billigkeit vorlieb nehmen | |
| aliquid falsi |
aliquid falsī |
etwas Falsches | |
| aliquid nihili facio |
aliquid nihilī facio |
sehe etwas als Bagatelle an | |
| amans patriae |
amāns patriae |
vaterlandsliebend, patriotisch | |
| amens animi |
āmēns animī |
sinnlos im Geiste | |
| amens animi |
āmēns animī |
rasenden Sinnes | |
| amor civium et caritas |
amor cīvium et cāritās |
die Liebe und Wertschätzung der Bürger | |
| amor patris |
amor patris |
die Liebe des Vaters (pater amat) | |
| amor patris |
amor patris |
Liebe zum Vater (pueri patrem amant) | |
| amor sui |
amor suī |
Eigenliebe | |
| angusti animi et parvi |
angustī animī et parvī |
engherzig | |
| animalia eius generis |
animālia eius generis |
Lebewesen dieser Gattung | |
| animi pendeo |
animī pendeō |
bin unentschlossen | |
| appetens gloriae |
appetēns glōriae |
ruhmbegierig | |
| aquae inops |
aquae inops |
wasserarm | |
| aquae sitio |
aquae sitiō |
dürste nach Wasser | |
| aquarum inops |
aquārum inops |
wasserarm | |
| artis (artium) intellegens |
artis (artium) intellegēns |
Kunstkenner | |
| artis (artium) peritus |
artis (artium) perītus |
Kunstkenner | |
| Asia populi Romani facta est |
Asia populī Rōmānī facta est |
Kleinasien wurde von den Römern unterworfen | |
| avaritia parsimoniae nomine lenitur |
avāritia parsimōniae nōmine lēnītur |
Habgier wird mit der Bezeichnung Sparsamkeit beschönigt | |
| bellum Gallorum |
bellum Gallōrum |
Krieg gegen die Gallier | |
| bibulus Falerni |
bibulus Falernī |
nach Falerner dürstend | |
| capitis (capite) anquiro |
capitis (capite) anquīrō |
beantrage die Todesstrafe | |
| capitis absolvere |
capitis absolvere |
von einer Anklage auf Leben und Tod freisprechen | |
| capitis accusare |
capitis accūsāre |
auf Leben und Tod anklagen | |
| capitis aliquem absolvo |
capitis aliquem absolvō |
spreche jdn. von der Todesstrafe frei | |
| capitis damnare (condemnare) |
capitis damnāre (condemnāre) |
zum Tod verurteilen | |
| caritas liberorum |
cāritās līberōrum |
Liebe zu den Kindern | |
| caritas necessitudinis |
cāritās necessitūdinis |
die Liebe der Verwandten | |
| caritas patriae |
cāritās patriae |
Achtung des Vaterlandes | |
| caritate patriae ductus |
cāritāte patriae ductus |
aus Patriotismus | |
| castra hostium |
castra hostium |
das Lager der Feinde | |
| causa amoris |
causa amōris |
Liebe als Anlass | |
| causa veneni |
causa venēnī |
Einwirkung des Giftes | |
| causam alicuius rei do |
causam alicuius reī dō |
gebe Veranlassung zu etw. | |
| cave mihi mendaci quicquam dicas |
cavē mihi mendācī quicquam dīcās |
lüge mich ja nicht an! | |
| centuro Capuae |
centurō Capuae |
halte Heerschau in Capua | |
| civitas conficientissima litterarum |
cīvitās cōnficientissima litterārum |
eine Gemeinde, die es liebt, alles genau zu notieren | |
| civitas conficientissima litterarum |
cīvitās cōnficientissima litterārum |
eine schreibselige Gemeinde | |
| civium est |
cīvium est |
es ist Pflicht der Bürger | |
| classis centum navium |
classis centum nāvium |
eine Flotte von hundert Schiffen | |
| classis centum navium est |
classis centum nāvium est |
die Flotte besteht aus hundert Schiffen | |
| coarguere ambitus |
coarguere ambitus |
überführe der Amtserschleichung | |
| cogitatio belli |
cōgitātiō bellī |
Überlegung hinsichtlich Krieg | |
| cogitatio timoris praeteriti |
cōgitātiō timōris praeteritī |
Gedanke an die vergangene Gefahr | |
| commemoratio nominis nostri |
commemorātiō nōminis nostrī |
Erinnerung an unseren Namen | |
| commentatio mortis |
commentātiō mortis |
Vorbereitung auf den Tod | |
| commonefacio te veteris amicitiae |
commonefaciō tē veteris amīcitiae |
ich erinnere dich an unsere alte Freundschaft | |
| compos mentis |
compos mentis |
seines Verstandes mächtig, bei Sinnen | |
| conscius sceleris |
cōnscius sceleris |
in das Verbrechen eingeweiht | |
| consilii sum inops |
cōnsiliī sum inops |
bin ratlos | |
| consuetudine |
cōnsuētūdine |
wie üblich | |
| consuetudo bonorum |
cōnsuetūdō bonōrum |
Umgang mit ehrenwerten Männern | |
| convincere caedis |
convincere caedis |
des Mordes überführen | |
| cuicuimodi |
cuicuimodī (archaist. quoiquoimodī = cuius-cuiusmodi) |
wie immer beschaffen | |
| cuicuimodi |
cuicuimodī (archaist. quoiquoimodī = cuius-cuiusmodi) |
von welcher Beschaffenheit immer | |
| cuiuscemodi |
cūiuscemodī |
von welcher Beschaffenheit nur | |
| cuiuscemodi |
cūiuscemodī |
wie nur immer beschaffen | |
| cuiuscumquemodi |
cūiuscumquemodī |
= cūiusquemodī - von jeder Art | |
| cuiusdammodi |
cūiusdammodī |
auf eine gewisse Art | |
| cuiusdammodi |
cūiusdammodī |
von einer gewissen Art | |
| cuiusmodi |
cūiusmodī |
von welcher Art | |
| cuiusmodi |
cūiusmodī |
wie beschaffen | |
| cuiusquemodi |
cūiusquemodī |
von jeder Art | |
| cuiusquemodi |
cūiusquemodī |
von jeder Beschaffenheit | |
| cupiditas regni |
cupiditās rēgnī |
Verlangen nach Königsherrschaft | |
| cupidus gloriae |
cupidus glōriae |
ruhmbegierig, ehrgeizig | |
| custodia corporis |
cūstōdia corporis |
Leibwache | |
| desiderio alicuius rei teneor (afficior) |
dēsīderiō alicuius reī teneor (afficior) |
habe Sehnsucht nach etw. | |
| desiderium patriae |
dēsīderium patriae |
Sehnsucht nach dem Vaterland | |
| dicit se pudere facti |
dīcit sē pudēre factī |
er sagt, er schäme sich seiner Tat | |
| diligens veritatis |
dīligēns vēritātis |
wahrheitsliebend | |
| dimicatio vitae |
dīmicātiō vītae |
Kampf ums Dasein | |
| dixit domum suam ipsius esse |
dīxit domum suam ipsīus esse |
er sagte, es sei sein eigenes Haus | |
| dolor iniuriae |
dolor iniūriae |
Schmerz über das Unrecht | |
| dolores corporis |
dolōrēs corporis |
körperliche Schmerzen | |
| domus eius est |
domus eius est |
das Haus gehört ihm; es ist sein Haus | |
| domus patris |
domus patris |
das Haus des Vaters | |
| domus patris est |
domus patris est |
das Haus gehört dem Vater | |
| domus patris est |
domus patris est |
das Haus gehört dem Vater | |
| dubitatio belli |
dubitātiō bellī |
Bedenken wegen der Kriegsführung | |
| durae buccae fuit |
dūrae buccae fuit |
er hatte ein freches Maul | |
| efficiens utilitatis |
efficiēns ūtilitātis |
Nutzen bewirkend | |
| efficiens voluptatis |
efficiēns voluptātis |
Vergnügen hervorrufend | |
| eius est |
eius est |
es ist seine Aufgabe (Art, Pflicht,..) | |
| eiusdem ordinis |
eiusdem ōrdinis |
aus derselben Zenturie | |
| emunctae naris |
ēmūnctae nāris |
mit scharfer Beobachtung | |
| eo loci |
eō locī |
dort (= eō locō) | |
| epistula Ciceronis |
epistula Cicerōnis |
ein Brief Ciceros, ein Cicerobrief | |
| expers consilii |
expers cōnsiliī |
ohne Einsicht | |
| expers rationis |
expers ratiōnis |
unteilhaftig der Vernunft, vernunftlos | |
| facultas fugae |
facultās fugae |
Gelegenheit zur Flucht | |
| famis et sitis sum patiens |
famis et sitis sum patiēns |
kann Hunger und Durst vertragen | |
| fertilis fructuum |
fertilis frūctuum |
ertragreich | |
| fiducia mei (sui) |
fīdūcia meī (suī) |
Vertrauen zu mir (Selbstvertrauen) | |
| fiducia sui |
fīdūcia suī |
Selbstvertrauen | |
| fiducia sui |
fīdūcia suī |
Selbstbewusstsein | |
| fines Helvetiorum |
fīnēs Helvētiōrum |
das Gebiet der Helvetier | |
| flagitii plenus atque dedecoris |
flāgitiī plēnus atque dēdecoris |
voller Schande und Unehre | |
| foederis rupti arcessere aliquem |
foederis ruptī arcessere aliquem |
jemanden wegen Vertragsbruch vor Gericht fordern | |
| fortissimus militum |
fortissimus mīlitum |
der tapferste Soldat | |
| fructus pietatis |
frūctus pietātis |
Lohn der Frömmigkeit | |
| fuga hostium |
fuga hostium |
Flucht vor den Feinden | |
| fugiens laboris |
fugiēns labōris |
arbeitsscheu | |
| furti agere cum aliquo |
fūrtī agere cum aliquō |
wegen Diebstahls gegen jemanden klagen | |
| gloriae cupidus |
glōriae cupidus |
ruhmsüchtig | |
| gnarus loci |
gnārus locī |
ortskundig | |
| gratia beneficii |
grātia beneficiī |
Dank für die Wohltat | |
| haec omnia patris fiunt |
haec omnia patris fīunt |
dies alles wird Eigentum des Vaters | |
| haec omnia patris putantur |
haec omnia patris putantur |
dies alles gilt als Eigentum des Vaters | |
| haud magni pendo |
haud magnī pendō |
achte gering | |
| hoc consilii |
hoc cōnsiliī |
dieser Rat, dieser Plan | |
| homines eius modi |
hominēs eius modī |
Menschen dieser Art; derartige Menschen | |
| homines litterarum studiosi |
hominēs litterārum studiōsī |
Männer der Wissenschaft | |
| homines negotii gerentes |
hominēs negōtiī gerentēs |
Geschäftsleute | |
| homines omnis generis |
hominēs omnis generis |
Leute jeden Standes | |
| homines omnium ordinum et aetatum |
hominēs omnium ōrdinum et aetātum |
Leute jeden Standes und Alters | |
| homo impotens sui |
homō impotēns suī |
jd., der sich nicht beherrschen kann | |
| homo minimi pretii |
homō minimī pretiī |
ganz nichtswürdiger Mensch | |
| homo peramans semper nostri fuit |
homō peramāns semper nostrī fuit |
er war mir immer sehr zugetan | |
| homo rari aditus |
homō rārī aditūs |
schwer zugänglicher Mensch | |
| homo, cuius pluris est unguis quam tu totus es |
homō, cuius plūris est unguis quam tū tōtus es |
ein Mann, dessen Fingernagel mehr wert ist, als du mit Haut und Haar | |
| honoris causa |
honōris causā |
der Ehre wegen, ehrenhalber | |
| huiuscemodi |
hūiuscemodī |
von der Art | |
| huiuscemodi |
hūiuscemodī |
derartig | |
| huiuscemodi |
hūiuscemodī |
so beschaffen | |
| huiusmodi |
hūiusmodī |
von der Art | |
| huiusmodi |
hūiusmodī |
derartig | |
| huiusmodi |
hūiusmodī |
so beschaffen | |
| ibidem loci |
ibīdem locī |
ebendort | |
| id ad eventum maximi momenti fuit |
id ad eventum māximī mōmentī fuit |
dies war für den Erfolg sehr entscheidend | |
| id ad eventum maximi momenti fuit |
id ad eventum māximī mōmentī fuit |
dies war für den Erfolg höchst ausschlaggebend | |
| id aetatis sum, ut ... |
id aetātis sum, ut... |
stehe in dem Alter, dass... | |
| id rei publicae magnopere (valde) interest |
id reī pūblicae māgnopere (valdē) interest |
daran ist dem Staat sehr gelegen | |
| ignarus loci |
īgnārus locī |
ortsunkundig | |
| ignoti nulla cupido |
īgnōtī nūlla cupīdō |
nach Unbekanntem keine Begierde | |
| impotens sui |
impotēns suī |
unbeherrscht | |
| in ea victoria plus erat clementiae quam crudelitatis |
in eā victōriā plūs erat clēmentiae quam crūdēlitātis |
in diesem Sieg kam mehr Nachsicht als Grausamkeit zur Geltung | |
| in operas aliquem mitto |
in operās aliquem mittō |
schicke jdn. zur Arbeit | |
| inanis prudentiae |
inānis prūdentiae |
ohne Klugheit, bar aller Klugheit | |
| ingentis spiritus vir |
ingentis spīritūs vir |
ein ungeheuer stolzer Mann | |
| iniuriarum perferens |
iniūriārum perferēns |
bei Kränkungen duldsam | |
| inops prudentiae |
inops prūdentiae |
arm an Klugheit | |
| inscius (nescius) facti |
īnscius (nescius) factī |
ohne Sachkenntnis | |
| insuetus laboris |
īnsuētus labōris |
an Arbeit nicht gewöhnt | |
| integer aevi |
integer aevī |
in der Blüte der Jahre | |
| intellegens artium |
intellegēns artium |
kunstverständig | |
| invidia Caesaris |
invidia Caesaris |
Neid auf Caesar | |
| istimodi |
istīmodī |
= istīusmodī - von der Art | |
| istiusmodi |
istīusmodī |
von der Art | |
| iuris consultus |
iūris cōnsultus |
rechtskundig | |
| ius habeo in aliquem vitae necisque |
iūs habeō in aliquem vītae necisque |
habe das Recht über jds. Leben und Tod | |
| libertatis sitio |
lībertātis sitiō |
dürste nach Freiheit | |
| magna est exspectatio ingenii tui |
māgna est exspectātiō ingeniī tuī |
man erwartet viel von deinem Talent | |
| magnae auctoritatis eum cognovi |
māgnae auctōritātis eum cōgnōvī |
habe ihn als sehr einflussreichen Mann kennengelernt | |
| magni animi sum |
māgnī animī sum |
bin mutig | |
| magni momenti esse |
māgnī mōmentī esse |
von großer Wichtigkeit sein | |
| magni pendo |
magnī pendō |
achte hoch | |
| magni pendo |
magnī pendō |
achte hoch | |
| magni putare |
māgnī putāre |
hoch schätzen | |
| magnum pondus auri |
māgnum pondus aurī |
eine hohe Summe Gold | |
| magnus hominum numerus |
māgnus hominum numerus |
eine große Zahl Menschen | |
| maior pars bonorum |
māior pars bonōrum |
die Mehrheit der Guten; der größere Teil Güter | |
| matris gratia |
mātris grātiā |
der Mutter zuliebe | |
| me paenitet facinoris |
mē paenitet facinoris |
ich bereue meine Tat | |
| me pudet facti |
mē pudet factī |
ich schäme mich meiner Tat | |
| me tui miseret |
mē tuī miseret |
du dauerst mich, du tust mir leid | |
| mea ipsius gratia |
meā ipsīus grātiā |
mir selbst zuliebe | |
| mea ipsius interest, num valeas |
meā ipsīus interest, num valeās |
mir liegt persönlich daran, ob es dir gut geht | |
| mea multum interest |
meā multum interest |
es macht mir viel aus | |
| mea nihil interest |
meā nihil interest |
es macht mir nichts aus | |
| meae mentis sum |
meae mentis sum |
bin bei Verstand | |
| mementote maiorum! |
mementōte māiōrum! |
gedenkt der Vorfahren! | |
| memini amici |
meminī amīcī |
ich erinnere mich an meinen Freund | |
| memor beneficii |
memor beneficiī |
eingedenk der Wohltat | |
| memor officii |
memor officiī |
pflichtbewusst | |
| memoria mortuorum |
memoria mortuōrum |
Andenken an die Toten | |
| mentis compos sum |
mentis compos sum |
bin meines Verstandes mächtig | |
| metuens deorum |
metuēns deōrum |
gottesfürchtig | |
| metus mortis |
metus mortis |
Furcht vor dem Tod | |
| metus puerorum |
metus puerōrum |
die Furcht der Kinder (pueri metuunt) | |
| meum est |
meum est |
es ist meine Pflicht (Aufgabe) | |
| milites miseret captivorum |
mīlitēs miseret captīvōrum |
die Soldaten haben Mitleid mit den Gefangenen | |
| militiae |
mīlitiae |
im Krieg | |